Nahit Hanım’ı okurken, kızlı erkekli bir avuç arının, çorak Ankara toprağında, batıyla doğuyu nasıl birleştirdiğine şahit olacaksınız…

Ela Gözlü Pars: Celile, Yeşil Mürekkep (Bir Sabahattin Ali Romanı), İpek Sabahlık (Bir Suat Derviş Romanı), Nefesi Tutku Olan Bayan: Afife Jale, Kızıl Çengi (Bir Cahide Sonku Romanı) üzere kitaplarından sonra, muharrir artık de bir aydınlanma devri kadınını Nahit Gelenbevî’yi mevzu ediniyor…

Hepimizin bildiği üzere, genç cumhuriyet Osmanlı’nın küllerinden, neredeyse bir Zümrüdüanka kuşu üzere doğdu.

Tek farkı vardı bu yine doğuş hikayesinin:

Gazi Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki kurucu jenerasyonun inanılmaz dokunuşu…

Bugün bile, dünyanın her yerinde, düşünen beşerler, bir asır evvel meydana gelen bu yine yaratılış hikayesi üzerine düşünüyor, konuşuyor.

“ANKARA’DA ÖĞRETMENELRE GEREKSİNİM VAR”

Nasıl oldu da yirmi küsur yıl üzere kısa bir vakit içinde, Osmanlı İmparatorluğu üzere ayakta durmayı beceremeyen bir doğu toplumundan, çağdaş, çağdaş bir batı ülkesi yaratılabildi?

Bu sorunun karşılığını, size, Cumhuriyet Üzere Bir Kadın: Nahit Hanım verecek!

20’li yılların sonlarında Ankara’da öğretmenlik yapmaya başlayan Nahit Hanım, genç cumhuriyetin birinci çalı kuşlarından biriydi.

“Ankara’da öğretmenlere muhtaçlık var!”

Bu cümleyi duyar duymaz, İstanbul’u bırakıp, inşa halindeki cumhuriyetin çorak başşehrine gitmekte zerrece tereddüt etmedi Nahit Hanım.

Genç Nahit Ankara’da yalnızca edebiyat öğretmeni olmakla yetinmeyecek, Türkiye’nin batılı bir ülke olması için uğraş da gösterecekti. Üstelik, bu yolda şahsen örnek teşkil ederek.

Daha on dokuz yaşındayken Atatürk’le dans eden Nahit Hanım, hoşluğuyla olduğu kadar çalışkanlığıyla da dikkat çekti. Mesleği olan edebiyat öğretmenliğini tutkusu haline dönüştürdü, giderek edebiyatçıların kollayıcı meleği halini aldı.

Eşiyle birlikte, Ankara’daki konutunu bir edebiyat mabedine dönüştüren Nahit Hanım’ın toplantılarında, Türk lisanı, yeni harfler, Çeviri Bürosu ve Dergisi, edebiyat tarihi de konuşuldu, Köy Enstitüleri de. Sinemadan tiyatroya, Türk Ocakları’ndan Halk Evleri’ne kadar, aydınlanmaya dair ne varsa düşünüldü Nahit Hanım’ın edebiyat mabedinde.

Örneğin, Orhan Veli, Melih Cevdet ve Oktay Rifat’ın birlikte kurdukları Garip Akımı’nın doğum yuvasıydı Nahit Hanım’ın meskeni.

CUMHURİYET ÜZERE KADIN

Zaman içinde genç Cumhuriyetin, neredeyse bütün edebiyatçılarının ve sanat severlerinin uğrak yeri halini alacak olan Nahit Hanım’ın meskeni, birçok devrin lakin bilhassa kuruluş yıllarının edebiyatı demektir.

Bir avuç genç aydınla başlayan, giderek büyük bir aydınlanma hareketine, hatta Türk Rönesansı’na dönüşen, bugün de mevzuya aşina olan herkeste büyük hayranlık uyandıran periyodun kahramanları kimlerdi sanki?

Hangi itici güç, onları durmaksızın eser veren, yalnızca kendi etrafını değil tüm ülkeyi ışıtan aydınlanma savaşçıları haline getirmişti? Nahit Hanım, 30’lu 40’lı yılların Türkiye’sinin gençliğidir.

Yazar Osman Balcıgil

TÜRKİYE’NİN AYDINLANMA HAMLESİ

Osman Bacıgil, Cumhuriyet Üzere Kadın: Nahit Hanım isimli kitabında bu defa de Ankara’nın en kritik yirmi yılını mercek altına alıyor. Bu manada, bir büyük efsaneyi, yani Türkiye’nin büyük aydınlanma atağını gözler önüne seriyor.

Cumhuriyet Üzere Kadın: Nahit Hanım’ı okurken, kızlı erkekli bir avuç arının, çorak Ankara yerinde, batıyla doğuyu nasıl birleştirdiğine şahit olacaksınız.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, “Sizleri birer kıvılcım olarak gönderiyorum, geriye alevler olarak döneceksiniz!” diyerek imkân sağladığı ve yol gösterdiği gençler, yirmi yıl üzere kısa bir vakit içinde, Türkiye’nin makus talihini yeneceklerdir…

Ya sonra?

Şeyhler, ağalar, tefeciler, bezirganlar, tarikatlar ve emperyalizmin işbirlikçilerinin ülkesidir tıpkı vakitte Türkiye…

Cumhuriyet Üzere Kadın: Nahit Hanım’ı okurken, şahane bir koşu tutturmuş olan Türkiye’nin, çok geçmeden ayağından nasıl prangalandığına şahit olacak, karalar bağlayacaksınız.

Nahit Hanım, büyük aklı ve gücüyle olduğu kadar yaşadığı dramla da aklınızı başınızdan alacak.

Kendinizi, Osman Balcıgil’in kaleminden çıkan büyük bir “aşk, macera ve tarih” romanı okumaya hazırlayın.