Ukrayna’nın yeniden inşası için 524 milyar dolar gerekiyor
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik akınlarının üzerinden üç yıl geçerken, ülkenin yine yapılanma sürecine dair kritik datalar içeren Dördüncü Süratli Hasar ve Muhtaçlık Değerlendirmesi raporu yayımlandı.
Dünya Bankası, Avrupa Birliği (AB), Birleşmiş Milletler (BM) ve Ukrayna hükümeti tarafından hazırlanan raporda, Ukrayna’nın savaş sonrası toparlanması ve yine inşası için önümüzdeki on yıl içinde yaklaşık 524 milyar dolar gerektiği belirtildi. Bu sayının, Ukrayna’nın 2024 yılı için öngörülen nominal GSYİH’sinin yaklaşık 2,8 katına denk geldiği vurgulandı.
UKRAYNA’NIN YİNE İNŞASINDA BÜYÜK FİNANSMAN AÇIĞI
Raporda, Ukrayna hükümetinin milletlerarası bağışçıların dayanağıyla 2025 yılı için 7,37 milyar dolarlık bir bütçe ayırdığı, lakin mevcut gereksinimin 9,96 milyar dolara ulaştığı tabir edildi. Öncelikli olarak konut, eğitim, sıhhat, güç, ulaştırma, su temini, toplumsal muhafaza, mayın temizleme ve sivil güvenlik alanlarına yatırım yapılacağı belirtildi.
Savaşın yol açtığı tahribatın giderilmesi için yalnızca enkaz kaldırma ve idare çalışmalarının bile 13 milyar dolarlık bir maliyet oluşturduğu kaydedildi. Özel dal yatırımlarının teşvik edilmesi gerektiğine dikkat çekilen raporda, Ukrayna’nın başarılı bir tekrar yapılanma sürecinden geçmesinin AB üyeliği ve uzun vadeli istikrarı açısından kritik değere sahip olduğu vurgulandı.
SAVAŞIN BİLANÇOSU: 176 MİLYAR DOLARLIK DİREKT ZARAR
Raporda, 24 Şubat 2022 – 31 Aralık 2024 tarihleri ortasındaki savaş hasarı tahlil edildi. Buna nazaran, Ukrayna’daki direkt ziyan 176 milyar dolara ulaştı. Bu sayı, Şubat 2024’te yayımlanan evvelki raporda belirtilen 152 milyar dolarlık zararın üzerine çıkarak değerli bir artış gösterdi.
Savaşın en çok etkilediği kesimler ortasında konut, ulaştırma, güç, ticaret, sanayi ve eğitim öne çıkarken, Ukrayna’daki toplam konut stokunun %13’ünün ya ağır hasar aldığı ya da büsbütün yıkıldığı belirtildi. Bu durumun 2,5 milyondan fazla haneyi direkt etkilediği tabir edildi.
Özellikle güç altyapısının büyük darbe aldığı belirtilen raporda, şubat 2023’ten bu yana güç üretimi, iletimi ve bölgesel ısıtma sistemlerinde yüzde 70’lik ek bir hasar oluştuğu aktarıldı.
SEKTÖR BAZLI YİNE İNŞA MALİYETLERİ
Ukrayna’nın toparlanma sürecinde en büyük yatırım gereksinimi 84 milyar dolarla konut bölümünde olacak. Bunu 78 milyar dolarla ulaştırma, 68 milyar dolarla güç ve madencilik, 64 milyar dolarla ticaret ve sanayi, 55 milyar dolarla ise tarım kesimi takip ediyor.
Rapor, Ukrayna’nın savaş sonrası toparlanma sürecinde memleketler arası takviyenin hayati değer taşıdığını ve bu sürecin sırf ekonomik değil, siyasi ve toplumsal dayanıklılığı artırmak açısından da kritik olduğunu vurguluyor.
