Ukrayna değerli madenler için ABD ile anlaştı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky, ABD Lideri Donald Trump’ın baskısıyla hazırlanan mutabakata imza atmaya hazırlanıyor.
Fransa merkezli haber ajansı AFP, Ukrayna ile ABD ortasında kıymetli madenler konusunda bir muahede yapıldığını açıkladı.
ABD’nin mutabakattaki kimi zorlayıcı unsurları geri çektiği ve kelam konusu mutabakatın cuma günü imzalanabileceği tabir edildi.
BEYAZ SARAY SÖZCÜSÜ: TRUMP MUAHEDEYİ DÖRT GÖZLE BEKLİYOR”
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, ABD ile Ukrayna ortasında imzalanması beklenen değerli madenler mutabakatının büyük bir kıymete sahip olduğunu vurguladı.
Leavitt, “Başkan Trump, Zelensky’nin bu muahedeyi imzalamasını dört gözle bekliyor” dedi.
Beyaz Saray’da düzenlenen basın brifinginde ABD idaresinin bu muahedeye verdiği değerin altını çizen Leavitt, Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un gezisini erteleyerek bu muahedeye odaklandığını belirtti, mutabakatın her iki ülkeye de değerli ekonomik ve stratejik yararlar sağlayacağını söz etti.
“BAŞKAN EVVELKİ İDARENİN YARATTIĞI KAOSU DÜZELTMEYE KARARLI”
Leavitt, “Bu muahede, Ukrayna’nın savunmasına yönelik Amerikan vergi gelirlerini telafi ederken tıpkı vakitte savaşın tesirlerinden acı çeken Ukrayna ile uzun vadeli bir ekonomik paydaşlık oluşturacaktır” formunda konuştu.
Trump’ın Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi istikametindeki kararlılığını yineleyen Leavitt, “Başkan Trump, kan dökülmesinin son bulmasını ve can kayıplarının durmasını istiyor. Evvelki idarenin yanlış adımlarının yarattığı kaosu düzeltmeye kararlı” tabirlerini kullandı, Trump’ın Rusya, Ukrayna ve Orta Doğu’da barış mutabakatlarını hayata geçirme konusunda güçlü bir iradeye sahip olduğunu belirtti.
ABD’YE GİDİYOR
ABD Başkanı Trump, Ukrayna lideri Zelensky’nin cuma günü Beyaz Saray’da olacağını duyurdu.
Anlaşmanın bu ziyaret sırasında imzalanması bekleniyor.
MADEN YATAKLARINDA AVRUPA’NIN ÖNDE GELEN ÜLKELERİNDEN
Nadir toprak elementleri dünya genelinde yer kabuğunda bol ölçüde bulunan 17 metal oksitten oluşan bir küme.
Bunlar cep telefonları, füze sistemleri, elektronik araçlar, yenilenebilir güç, savunma endüstrisi ve sıhhat üzere birçok alanda kullanılıyor.
Dünya genelinde yaklaşık 110 milyon ton az toprak elementi bulunuyor.
Çin, ender toprak elementlerinde 44 milyon ton rezervle dünyanın en büyük üreticisi pozisyonunda bulunuyor.
Nadir metallerin yaklaşık yüzde 70’ini üreten Çin, global sürece kapasitesinin yüzde 85’ini oluşturuyor.
Savaşın taraflarından Rusya da bu alanda önde gelen ülkelerden.
Avrupa Birliği Komitesi, Ukrayna’yı 20’den fazla kritik hammadde için potansiyel tedarikçi olarak tanımlıyor.
Kiev’in çok kullanılan madenlerden yaklaşık 117 çeşidine sahip olduğu kestirim ediliyor fakat Ukrayna; savaş, altyapı meseleleri ve ülkenin maden siyasetleri nedeniyle hepsinden yararlanamıyor.
Verilere nazaran nadir toprak elementleri de dahil, dünyadaki maden rezervlerinin yaklaşık yüzde 5’i Ukrayna’da bulunuyor.
Türkiye Ticaret Bakanlığı verilerine göre Ukrayna, dünyanın en değerli maden üreten ülkelerinden biri.
LİTYUM REZERVİNDE BİRİNCİ SIRALARDA
Ukrayna’nın 25 milyondan fazla ton demir, 3 milyon tona yakın manganez cevheri, 1,5 milyar ton tebeşir ve kireçtaşı rezervi olduğu iddia ediliyor.
Ukrayna’da bakır, çinko ve gümüş üzere kaynaklar da bulunuyor.
Lityum, titanyum, uranyum, grafit, galyum, nikel ve berilyum üzere kritik madenler de dahil olmak üzere kıymetli cevherlere sahip Ukrayna’da bunların değerli bir kısmı şimdi kullanılmadı.
Lityum, akü, pil, batarya, elektrikli araçlar, cam ve seramik ve eczacılık üzere birçok kıymetli alanda kullanılabiliyor.
Ukrayna, Avrupa’da lityum rezervinde birinci sıralarda yer alıyor.
UkraineInvest datalarına nazaran ülke, dünyadaki rezervlerde titanyumda 6’ncı, manganezde 8’inci, demirde ve uranyumda 10’uncu sırada bulunuyor.
NATO datalarına nazaran dünyadaki titanyum rezervlerinin yüzde 7’sine sahip Ukrayna’nın Avrupa’daki titanyum kaynaklarında birinci sırada yer aldığı kaydediliyor.
Ukrayna, 2022 bilgilerine nazaran titanyum ihracatından 155 milyon dolardan fazla gelir elde etti.
Dayanıklılığı ile öne çıkan titanyum, uzay endüstrisi, havacılık, sıhhat, denizcilik sanayisi ve otomotiv üzere dallarda kullanılıyor.
Ukrayna’nın tekrar değerli kaynaklara sahip olduğu uranyum ise nükleer güç, uzay araştırmaları ve denizcilik üzere alanlarda değerli bir hammadde.
Ülkenin varlıklı kaynaklara sahip olduğu grafit; elektronik alanlarda, çelik sanayisinde ve havacılık kesiminde kullanılıyor.
Ukrayna’nın grafitte dünyadaki kaynaklarının yüzde 20’sini barındırdığı belirtiliyor.
Ukrayna; lantan, seryum, neodimyum, itriyum ve erbiyum üzere az toprak elementlere de sahip.
Bunlardan neodimyum güçlü mıknatıs üretimi, manyetik alanlar, telefon ve tablet teknolojisi, rüzgar türbinlerinde kullanılırken erbiyum ise fiber optik bağlantı ve lazerlerde kullanıyor.
İtriyum, lazer teknoloji ve üstün iletkenlerde kullanılırken lantan ise çelik üretiminde materyalin dayanıklılığını artırıyor.
Trump’ın Ukrayna’nın madenlerinden ABD’deki ağır sanayi üretiminde yararlanmak ve Çin’in az toprak elementlerindeki üstünlüğünü kırmak için ilgilendiği kestirim ediliyor.
BAZI KAYNAKLAR RUSYA’NIN KONTROLÜNDE
Ukrayna, yaygın olarak kullanılan kritik madenlerin büyük çoğunluğuna sahip olsa da kömür yatakları başta olmak üzere bunların bir kısmı 2014’te Rusya’nın Kırım’ı yasa dışı ilhakı ve 2022’de başlayan savaş sonrasında ya Moskova’nın denetimine geçti ya da cepheye yakın pozisyonlarda yer alıyor.
Rusya’nın Ukrayna’nın ne kadar maden kaynağını denetim ettiği konusunda çeşitli kaynaklarda farklı sayılar yer alıyor.
Savaşın akabinde Rusya, bilhassa Ukrayna’nın doğusunda bulunan kömür yataklarının büyük bir kısmını denetim altına aldı.
Savaşın sürdüğü Donetsk bölgesi Ukrayna kömür rezervlerinin büyük çoğunluğunu barındırıyor.
Savaştan etkilenen Dinyeper-Donetsk bölgesi de ülkenin kanıtlanmış hidrokarbon rezervlerinin yaklaşık yüzde 80’ine mesken sahipliği yapıyor, Ukrayna’nın gaz üretiminin büyük çoğunluğu burada gerçekleştiriliyor.
Ukrayna’nın sanayi faaliyetlerinin yüzde 15’i, ihracatının da yüzde 20’sinden fazlası savaşın sürdüğü Donbas bölgesinde yapılıyordu.
Uluslararası basında çıkan haberlere nazaran Ukrayna, Donetsk’in batısında yer alan ve kıymetli bir lojistik merkezi olan Pokrovsk kentine Rus birliklerinin yaklaşmasıyla ocakta ülkenin son koklaşabilir kömür madenini kapatmak zorunda kalmıştı.
Koklaşabilir kömür, Ukrayna’nın çelik bölümü için hayati kıymet teşkil ediyor.
