Suriye ekonomisi 14 yılda 800 milyar dolar kayıp verdi
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) bir rapor yayınlayarak Suriye’nin iktisadını kıymetlendirdi.
UNDP’nin Suriye’ye yönelik ön tesir kıymetlendirme raporuna nazaran, ülkede 14 yıldır devam eden çatışmalar yaklaşık 40 yıllık ekonomik, toplumsal ve beşeri sermaye ilerlemesini bilakis çevirdi.
Suriye’de 14 yıllık çatışma periyodunda 800 milyar dolarlık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) kaybı yaşandığı iddia edilirken, iktisadın gelecek 10 yılda toparlanabilmesi için yıllık büyümenin süratle artması gerekiyor.
Rapor, “Suriye’deki Çatışmanın Tesirleri: Harap Olmuş Bir İktisat, Yaygın Yoksulluk, Toplumsal ve Ekonomik Toparlanmaya Giden Kuvvetli Yol” başlığıyla yayımlandı.
Rapora nazaran, Suriye’de 14 yıl devam eden çatışmalar, yaklaşık 40 yıllık ekonomik, toplumsal ve beşeri sermaye ilerlemesini bilakis çevirdi.
618 BİN KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Çatışmalar yaklaşık 618 bin kişinin vefatına ve 113 bin kişinin kaybolmasına neden olurken, sıhhat merkezlerinin üçte birinin hasar görmesi ve ambulans hizmetlerinin neredeyse yarısının devre dışı kalmasına bağlı olarak sıhhat sisteminin çökmesi nedeniyle çok sayıda kişinin öldüğü kestirim ediliyor.
HER 4 BİREYDEN 3’Ü İNSANİ YARDIMA MUHTAÇ
Suriye’de halihazırda her 4 şahıstan 3’ü insani yardıma muhtaç ve sıhhat, eğitim, gelir yoksulluğu, işsizlik, besin güvensizliği, su ve sanitasyon, güç ve barınma üzere temel alanlardan kalkınma dayanağına gereksinim duyuyor.
Çatışmalardan evvel yüzde 33 olan yoksulluk oranı, bu periyotta 3 katına çıkarak yüzde 90’a ulaşırken, çok yoksulluk ise yüzde 11’den yüzde 66’ya yükseldi.
HER 10 SURİYELİDEN 9’U YOKSULLUK İÇİNDE
Bu kapsamda, her 10 Suriyeliden 9’unun yoksulluk içinde yaşadığı, her 4 Suriyeliden 1’inin ise işsiz olduğu belirtiliyor.
ÇOCUKLARIN YARISI OKULDAN YOKSUN
Rapora nazaran, Suriye’de 6 ile 15 yaş ortasındaki çocukların yaklaşık yüzde 50’si ise okula gitmiyor.
Suriye’de nüfusun yarısının pak su ve sanitasyon erişimi yok
Çatışma yıllarında tüm konutların neredeyse üçte biri yıkılmış yahut ağır hasar görmüş olduğundan, bugün Suriye’de 5,7 milyon kişi barınma dayanağına gereksinim duyuyor.
Su arıtma tesislerinin ve kanalizasyon sistemlerinin yarısından fazlasının hasar görmesi yahut çalışır durumda olmaması, nüfusun yarısı olan yaklaşık 14 milyon kişiyi pak su, sanitasyon ve hijyenden mahrum bıraktı.
Ülkede güç üretimi yüzde 80 azalırken, elektrik santralleri ve iletim sınırlarının yüzde 70’inden fazlası hasar gördü ve ulusal şebeke kapasitesi yüzde 75 küçüldü.
UNDP’nin sıhhat, eğitim ve gelir göstergelerini birleştirerek oluşturduğu gelişme ölçütü olan Suriye İnsani Gelişme Endeksi (IGE), 0,557 ile 1990’da kaydedilen 0,563 düzeyindeki IGE’nin de altında bulunuyor.
“KALKINMAYA UZUN VADELİ YATIRIM GEREKLİ”
UNDP İcra Yöneticisi Achim Steiner, rapora ait değerlendirmesinde, “Suriye’nin toparlanması, acil insani yardımın ötesinde, halkı için ekonomik ve toplumsal istikrar inşa etmek üzere kalkınmaya uzun vadeli yatırım yapılmasını gerektiriyor.” sözünü kullandı.
