Londra’da alternatif ve hesaplı yaşam: Kanal botları

İngiltere’nin başşehri Londra’da, kentin içinden geçen tarihi kanallar artık sırf seyahat tekneleriyle değil, alternatif bir ömür biçimiyle de anılıyor. “Narrowboat” ismi verilen uzun ve dar botlar, kentte yüksek ömür maliyetlerinden kaçmak isteyenler için hem ekonomik hem de özgürlükçü bir konut tahliline dönüşmüş durumda.

Şehir içindeki kanallarda hayat, Irmak ve Kanal Kurumu’nun (CRT) belirlediği iki lisans cinsiyle mümkün hale geliyor. Birincisi, botların sabit bir noktada demirli kalmasına müsaade veren “Kalıcı Lisans”, oburu ise kullanıcıların her iki haftada bir yer değiştirmesini zarurî kılan “Geçici Lisans”. Süreksiz lisanslı bot sahiplerine halk ortasında “sürekli seyrüseferde olanlar” deniyor ve birçok kişi bu sistemi daha düşük maliyetleri nedeniyle tercih ediyor.

KANALDA KONUT: DÜŞÜK KİRA, YÜKSEK ÖZGÜRLÜK

Narrowboat hayatının en büyük avantajlarından biri, birebir oda sayısına sahip konutlarla kıyaslandığında önemli manada daha uygun maliyet sunması. Ortalama bir botta ömür, botun uzunluğuna ve güç kaynaklarına bağlı olarak aylık 400 ila 800 sterlin ortasında değişiyor. Kiralanan botlarda bu sayıya kira bedeli de ekleniyor olsa da, hâlâ Londra’daki klâsik kiralara kıyasla çok daha cazip kalıyor.

Londra’nın Grand Union ve Regent’s üzere kanalları Notting Hill, Little Venice, Camden ve Hackney üzere tanınan semtlerden geçiyor. Bu da kanal ömrünü sırf ekonomik değil, birebir vakitte estetik ve toplumsal açıdan da cazip hale getiriyor. Şu anda Londra’da yaklaşık 4 bin narrowboat etkin olarak konut olarak kullanılıyor ve bu teknelerde yaklaşık 10 bin kişinin yaşadığı varsayım ediliyor.

MERKEZİN KALBİNDE SESSİZ BİR HAYAT

6 yıldır eşiyle birlikte kanal botunda yaşayan Amerikalı Tanner Paul, bu hayat üslubunun tüm zorluklarına karşın sağladığı özgürlük ve sadeliği tercih ettiğini söylüyor. “Londra’da yaşamak çok kıymetli lakin kanal hayatı sayesinde kent merkezinde uygun fiyata yaşayabiliyoruz” diyen Paul, her iki haftada bir botunun yerini değiştiriyor, gücünü güneş panelleriyle üretiyor ve kompost tuvaletle doğayı kirletmeden yaşıyor. En büyük dertlerinin ise bot bakımının zorlayıcı olması ve CRT’nin son periyotta lisans fiyatlarına yaptığı yüzde 30’luk artırım olduğunu lisana getiriyor.

“MİNİMALİZM BAŞTA GÜÇ, SONRA ÖZGÜRLÜK”

Psikiyatrist Tom Hocknell de eşinden ayrıldıktan sonra klasik konut kiralarını karşılayamadığı için narrowboat’a taşınanlardan. Dar alanlarda yaşamanın başta zorlasa da vakitle alışkanlığa dönüştüğünü söyleyen Hocknell, “Çamaşır makinesi yok, bulaşık makinesi yok. Televizyon küçük. Lakin burada hiçbir şey ulaşılamaz değil. Sadeleşmek özgürleştiriyor” diye anlatıyor. Kışın botların soğuk olduğunu belirten Hocknell, bu hayat usulünün kentte hâlâ en ekonomik konut alternatifi olduğunu da vurguluyor.

“FİYATLAR YÜKSELDİKÇE KÜLTÜR DE DEĞİŞİYOR”

Hackney’de bir botta yaşayan Melina ise bu hayatı sırf ekonomik sebeplerle değil, farklı bir ömür biçimini deneyimlemek için seçtiklerini anlatıyor. “Alan dar lakin her şey bir tertipte olmak zorunda. Bu da insanı disipline ediyor” diyen Melina, kanal topluluğunun cana yakın ve destekleyici yapısından da mutlu.

Heathrow’dan başlayan 40 kilometrelik su seyahatlerinde en çok Paddington ve Little Venice üzere bölgelerde yaşamaktan keyif aldıklarını belirten Melina, kanal hayatının birebir vakitte Londra’yı değişik bir gözle keşfetme fırsatı sunduğunu söylüyor.