Dünya İsrail’in İran’a yönelik saldırısını kınadı
İsrail’in yeni maksadı İran oldu.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, İran’a taarruzların İsrail’in “tek taraflı eylemi” olduğunu vurgulayarak, ABD de dahil olmak üzere müttefikleri tansiyonu azaltmaya çağırdı.
Rutte, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’la yaptığı ortak basın toplantısında İsrail’in İran’a saldırısını kıymetlendirdi.
Rutte, sözlerini kullandı.
TÜRKİYE KINADI
Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan İsrail’in İran’a gerçekleştirdiği hava saldırısına ait yazılı açıklama yapıldı.
Açıklamada, “İsrail’in İran’a düzenlediği hava saldırısını en güçlü biçimde kınıyoruz.” tabiri kullanıldı.
İsrail’in saldırısının milletlerarası hukuku açıkça ihlal ettiği vurgulanan açıklamada, bunun, İsrail’in bölgede yürüttüğü stratejik istikrarsızlaştırma siyasetine hizmet eden bir provokasyon olduğu belirtildi.
Açıklamada, taarruzların, İran’ın nükleer programıyla ilgili müzakerelerin ağırlaştığı devirde gerçekleştirilmesinin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetinin rastgele bir sorunun diplomatik yollarla çözülmesini istemediği ve kendi çıkarları doğrultusunda bölgesel istikrarı ve global huzuru riske atmaktan kaçınmadığını gösterdiğine işaret edildi.
İsrail’in daha büyük çatışmalara yol açabilecek saldırgan hareketlerine bir an evvel son vermesi gerektiğinin altı çizilen açıklamada, “Orta Doğu’da daha fazla kan ve yıkım görmek istemediğimizi tekraren söz ediyoruz. Savaşın yayılmaması için memleketler arası toplumu ivedilikle harekete geçmeye çağırıyoruz.” ifadeleri kullanıldı.
AB KOMİSYONU BAŞKANI VON DER LEYEN, İSRAİL’İN İRAN’A AKINLARI SONRASI İTİDAL DAVETİ YAPTI
Von der Leyen, toplumsal medya platformu X’teki hesabından yaptığı paylaşımda, Orta Doğu’daki durumun “son derece kaygı verici” olduğunu tabir etti.
Tarafları itidal, tansiyonu düşürme ve misillemeden kaçınmaya davet eden von der Leyen, bölgenin istikrarı ve global güvenlik için diplomatik tahlile “her zamankinden daha acil” muhtaçlık duyulduğunu belirtti.
AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da X hesabından, Orta Doğu’daki durumun “tehlikeli” olduğunu kaydederek, tarafları itidalli davranmaya ve tansiyonun tırmanmasını önlemeye çağırdı.
Kallas, tansiyonu azaltmaya yönelik her türlü diplomatik çabayı desteklemeye hazır olduğunu bildirdi.
AB KOMİTESİ SÖZCÜSÜ PİNHO’DAN “İSRAİL’E YAPILAN İTİDAL DAVETLERİNİN İŞE YARAMADIĞI” DEĞERLENDİRMESİ
AB Komitesi sözcülerinin günlük basın toplantısında Pinho, İsrail’in İran’a ve Gazze’ye hücumları bağlamındaki soruları yanıtladı.
Bir gazetecinin “Son 18 ayda İsrail hükümetine itidal daveti yapıyorsunuz. Hiç işe yaramadı. Bu sefer işe yarayacağına sizi inandıran şey nedir?” sorusu üzerine Pinho, “Ne yazık ki işe yaramadı. Yaramasını isterdik.” dedi.
Pinho, “Orta Doğu’daki çatışmanın tırmanmasını önlemek için elimizdeki tüm araçları kullanmaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
BM
BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq tarafından yapılan yazılı açıklamada, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Orta Doğu’daki her türlü askeri tırmanışı kınadığı belirtildi.
Guterres’in “İran ile ABD ortasında İran’ın nükleer programının statüsüne ait görüşmeler devam ederken İsrail’in İran’daki nükleer tesislere yönelik akınlarından bilhassa kaygı duyduğu” kaydedilen açıklamada, üye devletlere “BM Kaidesi ve memleketler arası hukuka uygun hareket etmeleri” hatırlatıldı.
Açıklamada, Guterres’in “her iki taraftan da azami itidal göstermelerini ve ne kıymetine olursa olsun bölgenin kaldıramayacağı bir durum olan daha derin bir çatışmaya sürüklenmekten kaçınmalarını istediği” kaydedildi.
Birleşmiş Milletler’in terörle çaba hususlarında insan hakları özel raportörü Ben Saul, X’ten yaptığı paylaşımda, İsrail’in İran’a yönelik hücumlarının, “BM Mukavelesi’nin 2(4) hususu uyarınca yasaklanmış bir güç kullanımı, İran’a kendini savunma hakkı veren 51. unsur uyarınca bir silahlı hücum.” tabirlerini kullandı.
Saul, bunun, İsrail önderleri tarafından gerçekleştirilen milletlerarası “saldırganlık suçu” olmasının beklenen olduğuna da işaret etti.
ICAN
Nükleer Silahların Yasaklanması Takibi ve Milletlerarası Nükleer Silahları Kaldırma Teşebbüsü (ICAN) de İsrail’in İran’a yönelik saldırısına ait yazılı açıklama yaptı.
İsrail’in İran nükleer tesislerine yönelik saldırısı, tehlikeli bir tırmanış olarak nitelenen açıklamada, “İsrail’in İran’ın nükleer programına yönelik hava hücumlarının akabinde saldırıyı, İran’ın nükleer faaliyetlerini sınırlama ve sadece barışçıl maksatlar için olduğundan emin olma istikametindeki devam eden görüşmeleri bozmakla tehdit eden tehlikeli bir tırmanış olarak kınıyoruz.” ifadesini kullandı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen ICAN İcra Yöneticisi Melissa Parke, “İsrail’in, İran’ın nükleer tesislerini bombalaması, İran nükleer programıyla ilgili müzakereleri engellemekle tehdit eden, nükleer silahlı bir devletten gelen tehlikeli bir tırmanıştır. İsrail ve İran, gecikmeden Birleşmiş Milletler (BM) Nükleer Silahların Yasaklanması Mutabakatı’na katılmalıdır. Bu, İsrail’in nükleer silah programını ortadan kaldırmasını ve İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) kontrolü altında mevcut nükleer güvenlik çerçevesini sürdürmesini gerektirecektir.” değerlendirmesinde bulundu.
Parke, nükleer silahlardan kaynaklanan tehdidi, sırf geniş tabanlı müzakere edilen tahlillerle büsbütün ortadan kaldırılması konusunda anlaşarak nitekim sonlandırabileceklerinin altını çizdi.
AFRİKA BİRLİĞİ KURULUNDAN ORTA DOĞU’DAKİ GERGİNLİĞE İLİŞKİN AÇIKLAMA
Afrika Birliği Komitesi Başkanlığından yapılan yazılı açıklamada, bölgede tırmanan çatışmaların, milletlerarası barış ve güvenliğe tehdit oluşturduğu vurgulandı.
Açıklamada, tüm taraflara azami itidal daveti yapılarak, düşmanlıkların derhal sona erdirilmesi istendi.
Yaşanan gelişmelerin global istikrarı tehdit ettiği belirtilen açıklamada, Afrika Birliği’nin barış, diyalog ve çatışmaların barışçıl tahliline bağlılığı söz edildi.
RUSYA: İSRAİL İLE İRAN ORTASINDAKİ GERGİNLİĞİN TIRMANMASINDAN KAYGI DUYUYOR VE BUNU KINIYORUZ
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, başşehir Moskova’da gazetecilere İsrail’in İran’a yönelik saldırısına dair açıklamalarda bulundu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e İsrail ile İran ortasında yaşanan gerginliğe ait daima bilgi verildiğini kaydeden Peskov, “Rusya, gerginliğin keskin bir halde tırmanmasından kaygı duyuyor ve bunu kınıyor.” sözünü kullandı.
Sözcü Peskov, Rusya Dışişleri Bakanlığının, Putin’in talimatıyla yakında İsrail ile İran ortasındaki durum konusunda detaylı açıklama yapacağını belirtti.
Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada ise taarruzun, Milletlerarası Atom Gücü Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu toplantısı sırasında ve İran ile ABD ortasında yeni tıp müzakereler öncesinde yapıldığına işaret edilerek, bunun, İran’ın nükleer programıyla ilgili sıkıntıya tahlil bulunmasına yönelik tüm teşebbüsleri baltaladığı belirtildi.
İsrail’in, gerginliği tırmandırma ve riskleri artırmayı şuurlu formda tercih ettiği, bunun da Orta Doğu bölgesindeki istikrar ve güvenliğe tehdit oluşturduğu vurgulanan açıklamada, “İsrail idaresi, bu provokasyonun tüm sonuçlarından sorumlu olacak.” sözü kullanıldı.
Orta Doğu’daki durumun gerginleşmesinin kaygı verici olduğu belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) tüzüğünü ve memleketler arası hukuku ihlal ederek gerçekleştirdiği askeri aksiyonu şiddetle kınıyoruz. Hâkim bir BM’ye üye devlete, bu devletin vatandaşlarına, barışçıl kentlere, nükleer güç altyapı tesislerine yönelik sebepsiz askeri ataklar katiyetle kabul edilemez. Memleketler arası toplum, barışı yok eden, bölgesel ve memleketler arası güvenliğe ziyan veren bu cins yabanî hareketlere kayıtsız kalamaz.
Açıklamada, UAEA’nın yaşananlar hakkında istikrarlı ve objektif değerlendirmelerde bulunması, İran’daki nükleer tesislere yönelik hücumların radyolojik sonuçlarıyla ilgili derin tahlil yapması gerektiği vurgulandı.
Batılı ülkelerin “UAEA’da İran’a karşı histeriyi kışkırttığı, bu siyasetin yıkıcı sonuçlara yol açtığı ve bundan sorumlu olduğu” savunulan açıklamada, İran’ın nükleer programıyla ilgili sorunun barışçıl, siyasi ve diplomatik yolla çözülmesi gerektiğine işaret edildi.
Açıklamada, “Gerginliğin daha fazla gerginleşmesini ve bölgenin tam kapsamlı bir savaşa gerçek sürüklenmesini önlemek için tarafları itidale çağırıyoruz.” tabiri kullanıldı.
YEMEN’DEKİ HUSİLER, İSRAİL’İN İRAN’A AKINLARINI ŞİDDETLE KINADI
Husilere ilişkin SABA haber ajansına nazaran, Husiler İran’ı gaye alan İsrail akınlarını şiddetle kınadı.
Açıklamada İran’a düzenlenen “gayrimeşru ve gerekçesiz” atakların “bölgede sürüp giden Siyonist zorbalığın yeni bir halkası” olduğu belirtildi.
ABD’nin İsrail’e dayanağına işaret edilen açıklamada, atakların “ABD’nin açık iştiraki, nitelikli silah takviyesi, lojistik yardımları, kışkırtmalar ve sağlanan siyasi ve medya desteğiyle” gerçekleştirildiği kaydedildi.
Açıklamada, hücumun yansımalarının sorumluluğunun “İsrail ve başta ABD olmak üzere milletlerarası ortaklarına ilişkin olduğu” vurgulandı.
MALEZYA
Malezya Başbakanı Enver İbrahim, X hesabından paylaştığı iletide, İsrail’in İran’a yönelik yönelik askeri akınlarını “mümkün olan en güçlü ifadelerle” kınadığını belirtti.
“Bu, kırılgan bir bölgeyi daha da istikrarsızlaştırma tehdidinde bulunan vahim ve pervasız bir aksiyondur. Açık gayesi, ABD ile İran ortasında devam etmekte olan müzakereleri sabote etmektir.” sözleri kullanılan paylaşımda, İsrail’e saldırganlığı durdurma daveti yapıldı.
HİNDİSTAN
Hindistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İran ile İsrail ortasında son devirde yaşanan tansiyondan “endişe duyulduğu” belirtildi.
Mevcut diyalog ve diplomasi kanallarının gerginliklerin azaltılması ve meselelerin çözülmesi için kullanılması gerektiğine işaret edilen açıklamada, taraflara “gerilimi tırmandıracak adımlardan kaçınma” davetinde bulunuldu.
Açıklamada, Hindistan’ın durumu yakından takip ettiği bildirildi.
PAKİSTAN
Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail’in İran’a yönelik saldırısının “şiddetle kınandığı” kaydedildi.
İsrail’in ataklarının İran’ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiği, Birleşmiş Milletler (BM) Kuralı ile milletlerarası hukukun temel unsurlarına ters olduğu vurgulanan açıklamada, Memleketler arası toplum ve BM’nin “bu saldırganlığı durdurma ve saldırganları hareketlerinden sorumlu tutma” sorumluluğunu taşıdığı ifade edildi.
Pakistan Dışişleri Bakanı İshak Dar da X hesabından yaptığı paylaşımda, “İsrail’in İran’ın egemenliğini ihlal eden saldırılarını” kınadı.
“Bu menfur hareket, milletlerarası hukukun temellerini ve insanlığın vicdanını sarsmış olup bölgesel istikrarı ve milletlerarası güvenliği önemli halde baltalamaktadır.” değerlendirmesinde bulunan Dar, Pakistan’ın İran hükümeti ve halkıyla dayanışma içinde olduğunu vurguladı.
AVUSTRALYA
Avustralya Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İsrail ile İran ortasındaki tansiyonun tırmanmasından tasa duyduğu belirtilerek, “Bu durum esasen istikrarsız olan bölgeyi daha da istikrarsızlaştırma riski taşımaktadır. Tüm taraflara tansiyonu daha da arttıracak aksiyon ve telaffuzlardan kaçınmaları davetinde bulunuyoruz.” sözlerine yer verildi.
Açıklamada, İran’ın nükleer ve balistik füze programının “uluslararası barış ve güvenliğe yönelik bir tehdit oluşturduğu” belirtilerek, taraflara diyalog ve diplomasiye öncelik verme daveti yapıldı.
YENİ ZELANDA
Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon, basına verdiği demeçte, İsrail’in İran’a yönelik ataklarını “tatsız bir gelişme” olarak kıymetlendirdi.
Orta Doğu’nun “daha fazla askeri harekata ve bundan doğacak risklere muhtaçlığının olmadığını” söyleyen Luxon, taarruzlara ait tasalarını lisana getirdi.
Luxon, “Görmek istediğimiz şey, tarafların bir ortaya gelip müzakere etmesi.” dedi.
JAPONYA
Japonya Dışişleri Bakanı İvaya Takeşi, düzenlediği basın toplantısında, İsrail’in İran’a saldırısını bölgedeki durumu tırmandırdığı gerekçesiyle “şiddetle kınadığını” bildirdi.
İvaya, Washington ile Tahran ortasında barışçıl tahlile yönelik görüşmeler sürdüğü halde İsrail’in İran’a yönelik askeri harekette bulunmasının son derece üzücü olduğunu belirterek, tüm taraflardan “azami itidal” göstermelerini talep etti.
ÇİN
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında yöneltilen soruya verdiği cevapta ülkesinin İsrail’in İran’a yönelik ataklarını yakından izlediğini ve bu hareketlerin muhtemel vahim sonuçlarından kaygılı olduğunu lisana getirdi.
Sözcü Lin, “Çin, İran’ın egemenliğini, güvenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eden her türlü aksiyona ve tansiyonu yükseltecek, çatışmayı genişletecek teşebbüslere karşıdır.” sözünü kullandı.
Bölgede tansiyonun ani yükselişinin hiçbir tarafın çıkarına olmadığına işaret eden Lin, tüm taraflara bölgesel barışı ve istikrarı teşvik etmek için daha fazla uğraş gösterme ve tansiyonu yükseltecek hareketlerden kaçınma davetinde bulundu.
Lin, Çin’in tansiyonun düşürülmesi için yapan rol oynamaya hazır olduğunu vurguladı.
UMMAN
Umman Sultanlığı Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Umman Sultanlığı, İsrail’in İran İslam Cumhuriyeti topraklarına yönelik başlattığı, hâkim tesisleri gaye alan ve can kayıplarına yol açan yabanî askeri saldırıyı şiddetle kınadığını bildiriyor.” tabirine yer verildi.
Saldırının Birleşmiş Milletler kontratını ihlal ettiği ve memleketler arası hukuk unsurlarına karşıt olduğu belirtilen açıklamada, bu türlü bir atağın bölgede istikrarın temellerini baltaladığı kaydedildi.
Açıklamada, hücumun epey hassas bir süreçte yapılmış olduğuna işaret edilerek, Tahran ile Washington ortasında sürdürülen nükleer programa dair müzakerelerin yoğunluk kazanmış olduğu hatırlatıldı.
ÜRDÜN
Ürdün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sufyan el-Kudat, yaptığı açıklamada, bu tıp ihlallerin bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit ettiği ve mevcut tansiyonu daha da derinleştirdiği ikazında bulundu.
Açıklamada, BM üyesi bir ülkenin egemenliğine karşı açık bir ihlal ve milletlerarası hukuka bariz bir meydan okuma olarak gerçekleştirilen akının en sert halde kınandığı vurgulandı.
Uluslararası hukuk kurallarına hürmet gösterilmesinin zorunluluğuna işaret edilen açıklamada, başta BM Güvenlik Kurulu olmak üzere memleketler arası toplumun bu akınların durdurulması ve tekrarının engellenmesi için hemen harekete geçmesi gerektiği belirtildi.
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi de X toplumsal medya platformundan yaptığı açıklamada, “Bölgeyi ve dünyayı yeni tehlikeli bir tırmanıştan kurtarabilecek bir nükleer mutabakat konusunda ABD’nin İran ile müzakere yürüttüğü son derece hassas bir periyotta İsrail, İran’a hücum düzenledi.” ifadelerine yer verdi.
Saldırıyı “uluslararası hukuku açıkça ihlal eden ve bölgeyi bölgesel bir savaşın eşiğine getiren kışkırtıcı bir adım” olarak nitelendiren Safedi, tansiyonun azaltılması için derhal adım atılması davetinde bulundu.
Safedi, Ürdün’ün bölgesel tansiyonun azaltılması tarafında uğraş göstermeye devam edeceğini belirtti.
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail’in İran’a yönelik saldırısı kınandı.
Saldırının bölgesel güvenlik ve istikrar üzerindeki yansımalarından tasa duyulduğu kaydedilen açıklamada, BAE’nin diyaloğun geliştirilmesi, memleketler arası hukuka bağlı kalınması ve devletlerin egemenliğine hürmet gösterilmesinin mevcut krizlerin tahlili için temel prensipleri teşkil ettiği istikametindeki tavrı vurgulandı.
Açıklamada, uyuşmazlıkların çatışma yerine diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğinin altı çizilerek, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kuruluna (BMGK) ateşkesin sağlanması ve milletlerarası barış ve güvenliğin güçlendirilmesi maksadıyla gerekli önlemleri alması için davet yapıldı.
SUUDİ ARABİSTAN
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in İran’a hücumlarının şiddetle kınandığı bildirildi.
Açıklamada, taarruzların memleketler arası hukuku ve normları açıkça ihlal ettiği belirtildi.
KATAR
Katar Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İran’ın egemenliğini ve güvenliğini ihlal eden tehlikeli bir tırmanış olarak nitelendirilen İsrail saldırısının şiddetle kınandığı bildirildi.
Açıklamada, “Bölgenin güvenliğini ve istikrarını tehdit eden, gerginliği azaltma ve diplomatik tahlilleri engelleyen saldırgan siyasetlerin daima tekrarlanmasından ortaya çıkan bu tehlikeli tırmanıştan derin kaygı duyulduğu” tabir edildi.
Her türlü şiddete karşı itidal daveti yapan Katar, “çatışmayı genişletecek ve bölgenin güvenlik ve istikrarını baltalayacak tırmanıştan kaçınan kararlı tavrını sürdürdüğünü” vurguladı.
ENDONEZYA
Endonezya Dışişleri Bakanlığının X hesabından yapılan açıklamada, “hukuksuz” olarak nitelendirilen İsrail’in İran’a yönelik atakları şiddetle kınandı.
Açıklamada, akınların bölgesel istikrarı tehlikeye sürükleyebileceği ve daha geniş çaplı tansiyona sebep olabileceği kaydedildi.
Ayrıca açıklamada, “Tüm taraflar, azami itidal göstermeli ve tansiyonu tırmandıracak ya da daha fazla istikrarsızlığa yol açacak her türlü hareketten kaçınmalıdır.” sözüne yer verildi.
LÜBNAN
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, İsrail’in İran’a yönelik akınlarının bölgesel istikrarı müdafaaya yönelik tüm uğraşları baltaladığını söyledi.
Avn, milletlerarası toplumu İsrail’in maksatlarına ulaşmasını engellemek üzere harekete geçmeye çağırdı.
FRANSA
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, X hesabından yaptığı açıklamada, ülkesinin ortaklarıyla Orta Doğu’daki gelişmeleri azami dikkatle takip ettiğini belirtti.
Barrot, “Tüm tarafları itidalli davranmaya ve bölgesel istikrarı tehlikeye atabilecek her türlü tansiyondan kaçınmaya çağırıyoruz.” ifadesini kullanarak, önceliklerinin Fransa vatandaşlarının ve çıkarlarının güvenliği olduğunu ve buna nazaran duruşlarını uyarladıklarını kaydetti.
Fransa’nın İran’ın nükleer programına dair önemli endişelerini, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) tarafından kısa müddet evvel kabul edilen kararla da birlikte defaatle lisana getirdiğini belirten Barrot, “İsrail’in rastgele bir taarruza karşı kendini savunma hakkını tekrar tabir ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Barrot, gerginliği azaltmak için tüm diplomatik kanalların seferber edilmesinin elzem olduğunu kaydederek, ülkesinin buna katkıda bulunmaya bütünüyle kararlı olduğunu vurguladı.
İNGİLTERE
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, X hesabından yaptığı paylaşımda, atağa ait haberlerin “endişe verici” olduğunu belirtti.
Tüm tarafları geri adım atmaya ve tansiyonu düşürmeye çağıran Starmer, Orta Doğu’da istikrarın öncelikli olması gerektiğine dikkati çekti.
BELÇİKA
Belçika Dışişleri Bakanı Maxime Prevot, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail’in İran’a ataklarının bölgede daha fazla istikrarsızlığa yol açmasından derin telaş duyduğunu bildirdi.
Prevot, “İsrail’in İran’a yönelik akınları ve İran’ın yansısı, tehlikeli bir dönüm noktasını işaret ediyor.” ifadesini kullandı.
Daha fazla istikrarsızlığa yol açacak her türlü hareketten önemli biçimde tasa duyduğunu bildiren Prevot, “Belçika, tüm aktörleri azami itidal göstermeye ve her ne değerine olursa olsun tırmanıştan kaçınmaya çağırıyor.” mesajını paylaştı.
İTALYA
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, X hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail’in İran’a saldırmasıyla ilgili gelişmeleri Bakanlığın kriz masasından takip ettiğini ve bölge ülkelerindeki büyükelçileriyle görüştüğünü belirtti.
Tajani, İtalya televizyon programı “Mattino 5”e yaptığı açıklamada, “İsrail akınlarının bittiğine inanmıyorum.” dedi.
İsrailli mevkidaşı Gideon Saar ile telefon görüşmesi yaptığını belirten Tajani, “İran ile bir tırmanıştan kaçınılması davetinde bulundum. İsrail halkıyla dostluğumuzu yineledim lakin Gazze’de ateşkese gereksinim duyulduğunu vurguladım. İsrail’den, Hamas’a karşı savaşı fiilen kazanmışken sivil halkı müdafaasını istiyoruz.” diye konuştu.
İtalyan Bakan, ayrıca İranlı mevkidaşı ve nükleer belgede arabuluculuk yapan Umman Dışişleri Bakanı ile de görüşeceğini söyledi.
Tajani, İtalya’nın tavrının diyalogdan yana olduğunu belirterek, “Durumun epey karmaşık olduğunun farkındayız lakin diplomasi dışında bir tahlil yok. Çatışmaların en kısa vakitte sona ermesini umuyoruz zira aksiyonlar ve yansılar tehlikelidir, bölgedeki durum patlama noktasına gelebilir.” yorumunu yaptı.
SLOVAKYA
Slovakya Dışişleri Bakanlığının toplumsal medya platformu X hesabından yapılan paylaşımda tüm taraflar, son derece itidalli davranmaya, diplomasi ve diyalog yoluyla tansiyonu azaltmaya çağrıldı.
Bölgenin ivedilikle barış ve istikrara gereksiniminin olduğu tabir edilen paylaşımda, Slovak diplomasisinin kendi vatandaşlarının ve bölgedeki çalışanlarının güvenliğine odaklandığı kaydedildi.
ALMANYA
Merz, Federal Hükümetin Güvenlik Kabinesi ile durumu değerlendirdiklerini lisana getirerek, “Federal hükümet, İran’ın çok ilerlemiş nükleer silah programına ait kaygılarını yıllardır tekraren lisana getirmiştir.” dedi.
İsrail’in “varlığını ve vatandaşlarının güvenliğini savunma hakkına sahip olduğunu” belirten Merz, “Her iki tarafı da daha fazla tırmanmaya yol açabilecek ve tüm bölgeyi istikrarsızlaştırabilecek adımlardan kaçınmaya çağırıyoruz.” ifadesini kullandı.
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, X’ten yaptığı paylaşımda, gelişmeleri “son derece telaş verici” olarak nitelendirdi.
Wadephul, “İran’ın İsrail topraklarına yönelik ayrım gözetmeyen saldırısını en şiddetli halde kınıyoruz. İran’ın nükleer programı, Nükleer Silahların Yayılmasını Tedbire Antlaşması’na alışılmamıştır ve tüm bölgeyi, bilhassa de İsrail’i tehdit etmektedir.” sözlerini kullandı.
İsrail’in “varlığını ve vatandaşlarının güvenliğini savunma hakkına sahip olduğunu” savunan Wadephul, tüm tarafları daha fazla tırmanıştan kaçınmaya çağırdı.
AZERBAYCAN
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “İsrail tarafından İran topraklarına karşı gerçekleştirilen askeri operasyonlardan önemli halde kaygılıyız. Durumun gerginleştirilmesini kesin halde kınayarak tarafları mevcut fikir ayrılıklarını sırf milletlerarası hukukun norm ve unsurlarına uygun olarak, diyalog ve diplomatik yollarla çözmeye çağırıyoruz.” ifadeleri yer aldı.
Açıklamada, sivil halkın ve altyapı tesislerinin güvenliğinin sağlanmasının ehemmiyeti vurgulanarak, Orta Doğu’daki tansiyonun daha da tırmanmaması için diplomatik temasların ve milletlerarası sistemler çerçevesindeki gayretlerin sürdürülmesi gerektiği bildirildi.
İRLANDA
İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Simon Harris, yaptığı yazılı açıklamada, “Orta Doğu’nun acil bir barış ve istikrara muhtaçlığı var. Tansiyonun daha fazla artması, çatışmaların bölgeye yayılması riskini de beraberinde getiriyor. Bu, tüm bölge için felaket olacaktır.” sözlerini kullandı.
Harris, tüm tarafları tansiyonu düşürmeye çağırırken bölgeye tesiri olan tarafları da bu etkiyi olumlu halde kullanmaya davet etti.
İran’ın nükleer programıyla ilgili bahislerin müzakerelerle çözüleceğini savunan Harris, İran’daki İrlandalılar için Tahran Büyükelçiliği ve Avrupa Birliği’ndeki müttefiklere temas halinde olduklarını bildirdi.
AVUSTURYA
Avusturya Dışişleri Bakanı Beate Meinl-Reisinger, X hesabından yaptığı açıklamada, Orta Doğu’daki gelişmelerden büyük tasa duyulduğunu belirtti.
Meinl-Reisinger, tüm tarafları azami itidal göstermeye, tansiyonu düşürmeye ve diplomasiye dönmeye çağırarak, durumun daha da tırmanmasının bölge için son derece tehlikeli olacağını ve her ne olursa olsun bundan kaçınılması gerektiğini kaydetti.
Bakan Meinl-Reisinger, Avusturya vatandaşlarının güvenliği için bölgedeki büyükelçiliklerle temas halinde olduğunu bildirdi.
IRAK
Irak Başbakanlık Basın Ofisinden yapılan açıklamada, İsrail’in İran’a saldırısının şiddetle kınandığı belirtilerek, “Bu aksiyon, memleketler arası hukukun temel unsurlarının ve BM Kaidesi’nin açık bir ihlalini teşkil etmekte olup bilhassa ABD ile İran ortasında devam etmekte olan müzakereler sırasında meydana geldiği için milletlerarası barış ve güvenliğe yönelik önemli bir tehdit oluşturmaktadır.” tabirini kullanıldı.
Uluslararası toplumun bu ihlal karşısında seyirci kalmaması gerektiği vurgulanan açıklamada, BMGK’nin toplanması ve bu saldırganlığı caydırmak, tekrarını önlemek ve milletlerarası hukuk tertibinin otoritesini tekrar tesis etmek üzere “kesin ve somut önlemler alma” çağrısı yapıldı.
Açıklamada, “Uluslararası toplum hesap verebilirliği sağlayacak, adaleti tesis edecek ve global barışı koruyacak alternatif çerçeveler geliştirmek üzere önemli bir diyalog başlatmalıdır.” ifadesi kullanıldı.
KIRGIZİSTAN
Kırgızistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Kırgızistan, her iki tarafı azami itidal göstermeye ve mevcut duruma barışçıl bir tahlil bulunması için bölgedeki durumun daha da tırmanmasına yol açabilecek aksiyonlardan kaçınmaya çağırıyor” denildi.
Bakanlığın bir başka açıklamasında İran’da bulunan vatandaşlarının şahsî güvenlik önlemlerini almalarını ve daha dikkatli olmaları çağrısında bulunuldu.
YUNANİSTAN
Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgos Gerapetritis, İsrail’in İran’a yönelik saldırısının akabinde yaptığı açıklamada, bölgede barış ve istikrarın sağlanması için diplomatik temasların ağırlaştığını ve muhtemel tahliyelere karşı hazırlık yapıldığını açıkladı.
Gerapetritis, İsrail’in İran’daki maksatlara yönelik saldırısı sonrası Yunanistan Dışişleri Bakanlığında Kriz İdare Ünitesinin devreye girdiğini belirterek “Önceliğimiz, İsrail, İran ve etraf ülkelerde yaşayan Yunan vatandaşlarının güvenliğidir.” dedi.
Yunanistan’ın bölgede barış ve istikrarı desteklemeye devam edeceğini belirten Bakan, tüm taraflara sağduyu daveti yaparak “İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan en kırılgan devirdeyiz. Bu nedenle diyalog ve diplomasi her zamankinden daha hayati bir değer taşıyor.” diye konuştu.
GÜNEY KORE
Güney Kore Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail’in İran’a yönelik akınlarının akabinde Orta Doğu’da tansiyonun yükselmesinden “ciddi tasa duyulduğu” belirtildi.
“Bölgeyi istikrarsızlaştıran tüm hareketlerin şiddetle kınandığı” kaydedilen açıklamada, “Güney Kore hükümeti, ilgili tüm tarafları durumu yatıştırmaya yardımcı olmak üzere azami itidal göstermeye çağırmaktadır.” denildi.
UKRAYNA
Ukrayna Dışişleri Bakanlığının resmi internet sitesinde yer alan yazılı açıklamada, Ukrayna’nın Orta Doğu’daki gelişmeleri kaygıyla takip ettiği tabir edildi.
Bölgenin daha fazla istikrarsızlaşması ve sivil kayıpların önlenmesinin kıymetli olduğu belirtilen açıklamada, “İran rejiminin, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü yasadışı saldırganlık savaşını desteklediğini ve Moskova’ya Ukraynalıları öldürmek için silah sağladığını hatırlatmak isteriz. İran, Orta Doğu ve ötesinde birçok sorunun kaynağıdır.” tabirleri kullanıldı.
Orta Doğu’da barış ve istikrarın yine sağlanmasının yalnızca bölgenin değil, birebir vakitte tüm memleketler arası toplumun çıkarına olduğu savunulan açıklamada şunlar kaydedildi:
Bu bağlamda, memleketler arası toplumu, günümüzün güvenlik tehditlerinin üstesinden gelmek ve Rusya, İran ve Kuzey Kore üzere saldırgan rejimler kümesinin koordineli bir formda denetim altına alınması için ortak ve kararlı adımlar atmaya çağırıyoruz.
İSRAİL, İRAN’DA BİRÇOK KENTE AKIN DÜZENLEDİ
İsrail, sabaha karşı İran’ın başşehri Tahran, Tebriz, İsfahan’daki Natanz nükleer tesisi ile Loristan ve Kirmanşah kentlerine taarruzlar düzenlemişti.
Saldırılarda İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, İhtilal Muhafızları Genel Kumandanı Tümgeneral Hüseyin Selami dahil üst seviye askeri yetkililer ile 6 nükleer bilim insanı hayatını kaybetmişti.
İsrail’in Tahran’daki ataklarında sivil yerleşim yerleri de vurulurken çok sayıda sivil vatandaş da hayatını kaybetti.
