Diyarbakır’da Hilar Kaya Mezarları, ören yeri olarak tescillendi
Diyarbakır Müze Müdürlüğü, Ergani ilçesinin 6 kilometre kuzeybatısında bulunan Hilar Mağaraları, öteki ismiyle Hilar Kaya Mezarları’nın ören yeri olarak tescillenmesi emeliyle iki yıl evvel kapsamlı bir çalışma başlattı.
Bu kapsamda tarihi alana yönlendirme ve bilgilendirme levhaları yerleştirildi, etrafına tel çit çekildi, güvenlik kameraları kuruldu, aydınlatma sistemi, karşılama merkezi ve yürüyüş yolları inşa edildi, ayrıyeten güvenlik ekibi görevlendirildi.
Müze Müdürlüğü, alanın ören yeri olabilmesi için gereken tüm kaideleri sağladıktan sonra, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne müracaatta bulundu.
Yapılan incelemelerin akabinde Hilar Kaya Mezarları, kentin kıymetli kültürel varlıklarından biri olarak ören yeri statüsü kazandı. Bir kaya konutuyla birlikte 16 kaya mezarının bulunduğu bu alanda yer alan çeşitli kabartmaların, bölgenin turizmine değerli katkılarda bulunması bekleniyor.
1 KAYA KONUTU, 16 KAYA MEZAR VE BİNLERCE ESER ORTAYA ÇIKARILDI
Diyarbakır Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, kaya mezarlarının bulunduğu bölgede Mezolitik Devir’e (M.Ö. 22000-10000) ilişkin insan varlığına dair izler keşfettiklerini ve bu alanın, kuş uçuşu aralıkla 300 metre uzaklıktaki Çayönü Doruğu ile bağlı olabileceğini belirtti.
Gizligöl, Çayönü’ndeki hafriyat çalışmalarında vazife alan bir grubun 1979 yılında Hilar’da gerçekleştirdiği hafriyatta iki kaya mezarı tespit ettiğini hatırlattı. Bu tarihten 2006’ya kadar bölgede öbür bir hafriyat yapılmadığını söz eden Gizligöl, Müze Müdürlüğü önderliğinde 2006’da tekrar başlatılan hafriyat çalışmalarında bir kaya konutu ile 16 kaya mezarının yanı sıra binlerce kültürel varlığın gün yüzüne çıkarıldığını açıkladı.
ÖREN YERİ SAYISI ARTIRILACAK
Gizligöl, Hilar’ın nekropol alanı olarak Roma periyodunda M.S. 1. yüzyılda kullanılmaya başlandığını ve 4. yüzyıla kadar sürdüğünü belirtti. Hilar Kaya Mezarları’nın Adıyaman Perre ve Mardin Dara’daki nekropol alanlarıyla benzerlikler taşıdığını tabir eden Gizligöl, bu alanın Zerzevan Kalesi ile de birebir periyoda denk geldiğini söyledi. Roma İmparatorluğu’nun kuzey Mezopotamya’daki egemenliğine dair kıymetli ipuçları sunduğunu vurgulayan Gizligöl, şu anda tespit edilen 16 mezarın yanı sıra daha pek çok kaya mezarının var olduğuna ve hafriyat çalışmalarının ilerleyen yıllarda bu sayıyı artıracağına dikkat çekti.
Alanın sırf yüzde 5’inin kazıldığını kaydeden Gizligöl, Roma İmparatorluğu periyodunda kaya mezarlarının bulunduğu bölgenin bir taş ocağı olarak kullanıldığını ve ham hususun çıkarılmasının akabinde bölgenin nekropole dönüştüğünü aktardı.
Gizligöl, Hilar Kaya Mezarları’nın ören yeri olarak tescil edilmesinin kıymetli bir gelişme olduğunu vurgulayarak,
Diyarbakır’da daha evvel bir ören yeri yoktu. Türkiye genelinde 214 müze ve 146 ören yerimiz var, Hilar Kaya Mezarları kentin birinci ören yeri oldu. 2025’te Diyarbakır için değerli bir turizm merkezi olmasını umuyoruz.
dedi.
Kentte ören yeri sayısını artırmak için çalışmalarını sürdürdüklerini bildiren Gizligöl, önümüzdeki yıl Zerzevan Kalesi’nin akabinde Eğil Kalesi ve Silvan ilçesindeki Hasuni Mağaralarının da ören yeri olarak tescillenmesini hedeflediklerini lisana getirdi.
Gizligöl,
Diyarbakır için ören yeri sayısını 4’e çıkarmak istiyoruz. Böylelikle kent merkezindeki turizm yoğunluğunu ilçelere de yayabileceğiz. Kırsal kesitteki turizm hareketliliğini artırarak Diyarbakır’ın turizmden daha fazla hisse almasını sağlamak istiyoruz.
şeklinde konuştu.
