Adı üstünde: Fularsız. Yani Batı lisanlarından ödünç kavramlar, dipnotlar, editörlük jargonu ve akademik tortu yok. Onun yerine çokça ironi, çokça çelişki, çokça “Bu sorunun net bir yanıtı yok lakin haydi düşünelim” hali var. Kitap dört temel başlığa ayrılıyor.

Kötülük Sorunu, Antinatalizm, Özgür İrade ve Simülasyon Teorisi. Bunlar, 20. yüzyıl sonrası felsefi niyetin “sınır karakolları” sayılabilecek sıkıntılar. Ve Tolstoyevski bu karakollarda uzun uzun nöbet tutuyor. Ortada silah atmasa da bol bol laf çakıyor.

Yazar, çağdaş ideolojinin en girift problemlerini, Matrix’ten Banker Bilo’ya, Eyüp peygamberden yaban arılarına uzanan örneklerle anlatıyor. Simülasyon teorisini tartışırken felsefi metinlerden çok bilimkurgu romanları referans veriyor. Antinatalizm kısmında “çocuk yapmak, varoluşsal kumardır” üzere tespitleri harikulade bir hafiflikle sunarken, alt metin daima yerli yerinde.

“BİRLİKTE BAŞ PATLATABİLİRİZ”

Kitabın tahminen de en dikkat çeken özelliği, okura daima şöyle sesleniyor oluşu: “Bu mevzuda gerçek bir yanıt bilmiyorum. Fakat birlikte baş patlatabiliriz.” Bu dürüstlük, onu öbür “aydınlatıcı” kitaplardan ayırıyor. Zira bilgi satmıyor, soru açıyor.

ENTELEKTÜEL MERAK

Peki bu kitap kimlere nazaran? İdeolojiye akademik angajmanla değil, entelektüel merakla yaklaşanlara. Karşılıktan çok soru sevenlere. Üslubu “saygısız” bulanlar olabilir, fakat Tolstoyevski’nin amacı esasen hürmet değil, samimiyet.

Peki bu kitap kimlere nazaran? İdeolojiye akademik angajmanla değil, entelektüel merakla yaklaşanlara. Karşılıktan çok soru sevenlere. Üslubu “saygısız” bulanlar olabilir, fakat Tolstoyevski’nin gayesi zati hürmet değil, samimiyet.

Kötülük dolu bir dünyaya, fikriniz sorulmadan getirildiğiniz yetmiyormuş üzere, ne özgürlüğünüzden ne de gerçekliğinizden emin olabiliyorsunuz. “Merak etmeyin, yalnız değilsiniz…” demek isterdim ancak tahminen de sizden öbür herkes geçersiz.

Varoluşumuzun bu netameli özetinde, kaç zihni kurcalamış dört kıymetli sıkıntı gizli:

Tarih öncesinden beri süregelen bu denli berbatlığın ve acının bir manası var mı? Hiçbirimiz burada olmayı seçmediysek, neden hâlâ çocuk yapmayı seçiyoruz? Kanunlara nazaran işleyen bir kozmosta, gerçek bir seçim yapmamız mümkün mü? Pekala kanunlar nereden geliyor, “what is the Matrix ulan?