Almanya yeni seçim yasasıyla sandığa gidiyor

Almanya’da Merkel sonrası başlayan siyasi istikrarsızlık sürüyor.

Sosyal Demokrat Parti, Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’nin kurduğu koalisyon, fikir ayrılıkları nedeniyle dağıldı..

Şansölye Olaf Scholz’un 16 Aralık’ta Federal Meclis’te yapılan oylamada inanç oyu alamamasıyla erken seçim süreci kesin olarak başladı..

23 ŞUBAT’TAKİ SEÇİME YENİ KANUNLA GİDİLECEK

23 Şubat’ta yapılacak erken genel seçime milletvekili sayısını değerli ölçüde düşüren yeni seçim yasası ile gidilecek ve 53 Türk kökenli aday yarışacak.

Almanya’daki seçimlerde seçmenin iki oyu bulunuyor. Birinci oy direkt seçim bölgesindeki adaya, ikinci oy ise partiye veriliyor.

4 BİN 506 MİLLETVEKİLİ ADAYI YARIŞIYOR

59,2 milyon seçmenin bulunduğu Almanya’da 4 bin 506 milletvekili adayı yarışıyor.

Bazı adaylar, 299 seçim bölgesinden direkt, başkaları ise partilerin eyalet listelerinden 630 sandalyeli Federal Meclis’e girmek için çalışacak.

Yeni seçim maddesiyle halihazırda 733 olan milletvekili sayısı, yeni devirde 630 ile sonlandırılıyor.

2002’de 603 olan vekil sayısına 20 yılda 130 üye daha eklenmişti.

“PARTİLERE VERİLEN OYLAR DAHA DEĞERLİ HALA GELDİ”

Yeni maddeyi AA muhabirine kıymetlendiren Almanya Türk Toplumu Seçim Koordinatörü Kenan Kolat, partilere giden ikinci oyların daha da değerli hale geldiğini, seçim bölgelerinde direkt vekil seçmeyi sağlayan birinci oyun ehemmiyetinin ise nispeten azaldığını söyledi.

Birinci oy ve ikinci oylardaki farklardan ötürü milletvekili sayısının geçmişte daha yüksek sayıya ulaştığına dikkati çeken Kolat, şu tabirleri kullandı:

Eski maddeyle birinci oyla seçilen herkes otomatikman meclise girebiliyordu. Artık o artık o biçimde olamayacak. İkinci oy yani partilerin aldığı oy da değerli yani vatandaşlarımızın bilmesi gereken ‘Ben, ikinci oyumla başbakanı seçiyorum.’ diye düşünmesi gerektiğidir. İkinci oyu, hangi partinin iktidara gelmesi isteniyorsa ona vermeli.

299 seçim bölgesinden her partinin direkt birer aday çıkartabildiğini söz eden Kolat, “Birinci oy ile ikinci oy farklı adaylar ve farklı partilere verilebiliyor. Türkiye’deki seçim sistemini düşünürsek Türkiye’de bir oy veriliyor milletvekili seçiminde. Aldıkları oy oranlarına nazaran partiler milletvekili sokuyorlar. Tıpkı sistem Almanya’daki ikinci oy.” dedi.

Bavyera eyaletini örnek veren Kolat, şöyle devam etti:

Bavyera’da 49 seçim bölgesi var. Hristiyan Birlik Partisi (CSU), bütün seçim bölgelerini kazanıyor. 49’un da 49’unda onlar kazanıyor lakin eyalet çapında 100 milletvekili çıkıyor o bölgeden örneğin ama parti örneğin yüzde 40 oy almış olsun ikinci oylarda. Bu durumda 40 milletvekili çıkarması gerekiyor. Hakkı 40. Eski sistem olsaydı 49 çıkacaktı ve o 9 fazlalık başka partilere dağılacaktı. Artık o fazlalık artık yok. 40 ise 40 yani 49’un birinci 40’ı ise seçilebiliyor. 9 tane direkt kazanan ise partinin aldığı oya nazaran giremiyor.

Birinci oyların da bilhassa Türk kökenli adayların olduğu bölgelerde çok kıymet taşıdığını lisana getiren Kolat, “Bazı bölgelerde başa baş yarışlar var. Partilerden bağımsız olarak söylüyorum. Yaklaşık 1,2 milyon Türk kökenli seçmen var. Hepsinin oy kullanacağını düşünmesek bile yani 60-70’e çıkarsa iştirak o seçim bölgelerinde Türk seçmeninin vereceği oyla Türk kökenli adayın da seçilme talihi artabilir.” diye konuştu.

Kolat, Almanya’daki Türk kökenli seçmenlerin seçime iştirak oranının yüzde 30 civarında olduğunun kestirim edildiğini tabir ederek, “Seçimlere iştirak konusunda tam bir bilgi elimizde maalesef yok. Bu oranı yüzde 60-70’lere çekersek bu, çok kıymetli olacaktır. Kendi geleceklerini ve Almanya’nın geleceğini belirleme ve etkileme talihine sahip olacaklar.” sözlerini kullandı.

Almanya’da federal ve eyalet seçimlerinde yüzde 5 barajı mevcut. Bir parti, bu barajı aştığı takdirde parlamentoya girmeye hak kazanıyor fakat bu durumun bir de istisnası bulunuyor. Bu istisnaya göre şayet bir parti yüzde 5 oy alamasa dahi 299 seçim bölgesinden en az 3 direkt vekillik kazanması durumunda yeniden de Federal Meclise girip parlamento kümesi kurabiliyor.

53 TÜRK KÖKENLİ ADAY YARIŞACAK

23 Şubat’taki seçime 29 parti katılacak. Bugüne kadar mecliste yer almış partiler tekrar Türk kökenli adaylara yer verdi.

Sosyal Demokrat Parti (SPD) 21 milletvekili adayı ile partiler ortasından en çok Türk kökenli vekil adayına yer veren parti oldu.

Önde gelen partilerden 53 Türk kökenli, Federal Meclise girmek için yarışacak.

SPD’den Hakan Demir, Sinem Taşan Funke, Aydan Özoğuz, Metin Hakverdi, Gülistan Yüksel, Nezahat Baradari, Serdar Yüksel, Mahmut Özdemir, Renan Demirkan, Elvan Emre Korkmaz, Canan Canlı, Macit Karaahmetoğlu, Derya Türk-Nachbaur, Nezaket Yıldırım, Umut Kurt, Yıldız Haertel, Ferdi Akaltın, Özge Kadah, Handan Özgüven, Rahime Dirican ve Tuna Fırat.

Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Ali Ertan Toprak, Serap Güler, Tijen Ataoğlu, Derya Altınok, Melis Sekmen, Hasan Avcı, Sertaç Alim’i aday gösterirken Hür Demokrat Partisinin (FDP) adayları ise Ömer Erdoğan, Akif Akyıldız, Ferhat Asi, Mahmut Türker oldu.

Bu yılki seçimde birinci kere Hristiyan Toplumsal Birlik Partisinin (CSU) Türk kökenli adayı Hülya Düber’in seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Hülya Düber, seçilmesi halinde CSU’nun birinci Türk kökenli Alman milletvekili olarak tarihe geçecek.

Sol Parti Ferhat Koçak, Funda Römer, Cansın Köktürk, Hüseyin Aydın, Gökay Akbulut, Ateş Gürpınar ve Cem İnce’yi aday gösterdi.

Yeşillerden Hacer Aydemir, Samet Yılmaz, Aslı Küçük, Alpay Artun, Filiz Polat, Ayşe Asar aday olurken Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin (BSW) partisi ise Sevim Dağdelen, Sibel Duyar, Eyüp Yıldız, Yasimin Şiddetli ve Siyar Agu’yu aday gösterdi.

Bu seçimde iki Türk kökenli de çok sağcı Almanya için Alternatif Partisinden aday gösterildi.

53 adaydan 16-18 Türk kökenlinin meclise girmesi bekleniyor.