Donald Trump, G7 bildirgesini imzalamadı
Kanada’nın Kananaskis bölgesinde düzenlenen G7 Tepesi, İran ve İsrail ortasındaki artan çatışmaların gölgesinde başladı.
İran’ın nükleer programına yönelik İsrail’in hava akınları ve İran’ın misilleme olarak Tel Aviv ve Hayfa’ya balistik füze taarruzları düzenlemesi, global çapta tasa yarattı.
İsrail, İran’ın nükleer silah geliştirmesini engellemek için askeri operasyonlarını ağırlaştırırken, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasını Tedbire Anlaşması’ndan (NPT) çekilme tehdidi, G7 başkanlarını acil bir gündemle karşı karşıya bıraktı.
G7 ÜLKELERİ İRAN’I SIKINTI DURUMDA BIRAKAN BİR BİLGİRGE HAZIRLADI
G7 önderleri (ABD, Kanada, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya), ortak bildirgede İran’ın nükleer silah sahibi olmaması gerektiği konusunda hemfikir oldu.
Bildirge, hür ticareti destekleme, iklim değişikliğiyle uğraş ve Orta Doğu’da tansiyonun düşürülmesi için diplomatik tahlil daveti üzere mevzuları içeriyordu.
“İSRAİL’İN KENDİNİ SAVUNMA HAKKI VAR”
Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, İran’ın nükleer programına karşı diplomasiye alan açılması gerektiğini vurgularken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran’ın müzakere masasına dönmesi için davette bulundu.
Ancak bildirge, İsrail’in kendini savunma hakkını desteklerken, İran’ın nükleer faaliyetlerini sert bir dille kınadı.
TRUMP İMZALAMADI
ABD Başkanı Donald Trump, zirve sonrası ortak bildirgeyi imzalamayacağını açıklayarak G7’yi bir kere daha tartışmaların odağına taşıdı.
Trump, Kanada Başbakanı Mark Carney’nin tepe sonrası açıklamalarını “yanıltıcı” olarak nitelendirerek, bilhassa ticaret siyasetleri ve İran-İsrail krizine yaklaşımda fikir ayrılıkları yaşadığını belirtti.
Trump, İran ile nükleer mutabakat müzakerelerinin yine başlatılmasını desteklediğini söz etse de, İsrail’in İran’a yönelik askeri ataklarına yeşil ışık yaktığına dair yorumlar, bildirgeye aralı duruşunu güçlendirdi.
G7 DORUĞU’NDA TANSİYON HAKİMDİ
Zirve, İran-İsrail çatışmasının yanı sıra Trump’ın ABD’nin müttefiklerine yönelik gümrük vergisi tehditleriyle de tansiyonlu geçti.
Kanada Başbakanı Carney, global ticaretin güçlendirilmesi ve güvenlik hususlarına odaklanmayı planlamıştı, fakat Orta Doğu’daki kriz gündemi domine etti.
LİDERLER ORTASINDAKİ GÖRÜŞ AYRILIKLARI DERİNLEŞTİ
Avrupa başkanları, İran’ın nükleer programına karşı diplomatik bir tahlil bulma daveti yaparken, Trump’ın “Bazen kendi ortalarında savaşmaları gerekiyor” formundaki açıklaması, G7 içindeki görüş ayrılıklarını derinleştirdi.
Avrupa Birliği temsilcileri Ursula von der Leyen ve António Costa, İran’ın nükleer silah edinmemesi gerektiğini vurgularken, diplomasiye talih tanınması gerektiğini savundu. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise bölgedeki tansiyonun düşürülmesi için ek İngiliz savaş uçaklarının, Orta Doğu’ya konuşlandırıldığını duyurdu.
Zirve, G7 ülkeleri ortasında hem İran-İsrail çatışması hem de ticaret savaşları nedeniyle artan tansiyonla sona erdi. Trump’ın bildirgeyi imzalamaması, G7’nin birlik manzarasını zedeledi ve global diplomaside yeni bir belirsizlik yarattı.
