TCMB’den Türkiye’den AB’ye yapılan ihracatın analizi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başdanışman Mahmut Günay, Uzman Ahmet Bilal Kurtoğlu, Uzman Yardımcısı Furkan Höçük tarafından, “Türkiye’nin AB’ye İhracatında Belirleyici Unsurlar” başlıklı tahlil yayınlandı.
Analizde, Türkiye’nin esas ticaret ortağı pozisyonundaki Avrupa Birliği’ni (AB) yapılan ihracatı ele alınıp, ihracatın belirleyicilerine yönelik bulguların özetlendi.
Türkiye iktisadının 2023’ün üçüncü çeyreğinden itibaren büyüme kompozisyonu açısından bir dengelenme sürecinde olduğu, öteki yandan, son devirde global büyümedeki görece zayıf seyrin dünya genelinde olduğu üzere Türkiye’de de ihracat performansını etkilediği belirtildi.
TÜRKİYE’NİN AB’YE GERÇEK İHRACATI İSTİKRARLI BİR FORMDA ARTTI
2002-2007’de Türkiye’nin AB’ye gerçek ihracatının istikrarlı bir halde arttığının görülüğü vurgulanan tahlilde, şu değerlendirmelere yer verildi:
Ancak 2008 global finans krizi ihracatta bariz bir düşüşe neden oldu. Krizin tesirlerinin hafiflemesiyle birlikte Türkiye’nin AB’ye ihracatı toparlandı ve 2010-2019’da istikrarlı bir büyüme eğilimi gösterdi. Daha yakın periyoda bakıldığında, Kovid-19 salgınının yarattığı sert düşüşün akabinde, ihracat süratli bir formda toparlanarak salgın öncesi eğilimin ima ettiği düzeyin de üzerine çıktı. 2022’nin son çeyreğinden itibaren ise, ihracatın 2010-2019 devri eğiliminin ima ettiği düzeyin altında bir seyir izlediğini görüyoruz.
Öte yandan, yakın devirde AB dışına yapılan ihracatın artması Türkiye’nin toplam ihracatının gerilemesini engelledi. Bu durum, AB’ye yapılan ihracat performansının zayıflamasında AB kaynaklı tesirlerin de rol oynadığına dair bir işaret olarak kıymetlendirilebilir.
“AB ULUSAL GELİRİ AZALDI”
Analize nazaran kestirim sonuçları, Türkiye’nin AB’ye mal ihracatında AB talep göstergesinin temel belirleyici olduğunu gösteriyor. Ayrıyeten AB’ye yapılan ihracattaki zayıf seyir, AB ulusal gelirinin salgın öncesi trendinin altında kalması ve ithalatın gelir esnekliğindeki azalma ile ilişkilendirilebilir.
