Cumhuriyetin ilk kadın amirali Gökçen Fırat: Askerlik meslek değil, yaşam tarzıdır
Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) tarih yazan bir isim, Tuğamiral Gökçen Fırat, denizcilik tarihinde büyük bir adım attı.
Türkiye’nin birinci bayan amirali olarak, hem askerî mesleğinde hem de toplumsal kalıpları aşan duruşuyla dikkat çekiyor.
Fırat, TSK’nın bayan subaylarına ve genç kızlara ilham vererek, muvaffakiyetin cinsiyetle değil, yetenekle ölçüldüğünü vurguluyor.
TSK’DA BİR İLK
TSK’da birinci sefer bir bayan albay üst rütbeye terfi ettirilmiş ve Fırat, 2023’teki Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararları kapsamında tuğamiralliğe yükseltildi.
Fırat, Deniz Harp Okulundan 1998’de mezun olmasının akabinde 1998-2017 yıllarında Deniz Kuvvetleri Komutanlığının çeşitli birliklerinde misyon yaptıktan sonra TCG Yavuz firkateyninde sualtı silahları subaylığı ve denizaltı savunma harbi subaylığı vazifelerini yürüttü.
TÜRKİYE’NİN BİRİNCİ BAYAN GEMİ KUMANDANI OLDU
Daha sonra 2003-2005 yıllarında Deniz Harp Okulu öğrencilerinin donanma misyonlarına hazırlandığı eğitim gemilerinden TCG Eğitim Bot-2’de vazife alan Fırat, Türkiye’nin birinci bayan gemi kumandanı olarak da misyon üstlendi.
Fırat, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı karargahlarında da çeşitli misyonları yerine getirmesinin yanı sıra NATO vazifeleri kapsamında birçok ülkede Türkiye’yi temsil etti.
Lübnan’daki Birleşmiş Milletler Süreksiz Gücü olan UNIFIL’de 8 ay deniz plan subayı olarak misyon yaptığını aktaran Fırat, “2021 yılından itibaren 1 yıl Norveç’te NATO Müşterek Harp Merkezi’nde icra subayı, 1 yıl da NATO Müttefik Deniz Komutanlığı’nda İngiltere’de harekat daire başkanlığı vazifelerinde bulundum. 2023 Yüksek Askeri Şura kararları ile tuğamiral rütbesine terfimi müteakip Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda Savunma Planlama ve Proje İdare Başkanlığı misyonuma başladım.” diye konuştu.
YAPTIĞI İŞİ İNCELİKLERİNE KADAR ANLATTI
Tuğamiral Fırat, Savunma Planlama ve Proje İdare Başkanlığının kapsamı çok geniş bir misyon olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
Fonksiyonlarımızdan bir tanesi Deniz Kuvvetlerimizin geleceğinin şekillenmesinde kuvvet yapısı planımızın oluşturulması. Bu plana ulaşılması için gerekli olan modernizasyon projelerinin başlatılması, planlanması ve bu planların hayata geçirilmesi için gerekli kaynağın, yani bütçesinin programlanması. Bu çok geniş kapsamlı bir süreç. Öbür başkanlıklarla koordineli olarak karargah çalışmasını gerektiriyor. Bir öteki başkanlığın yaptığı çalışmanın sonucu bizim çalışmamızın girdisini, başlangıcını oluşturuyor. Ayrıyeten, yaptığımız tahlil programlarıyla desteklediğimiz bilimsel karar takviye süreçlerini işletiyoruz.
Savunma Planlama ve Proje İdare Başkanlığı olarak öteki ülkelerin Deniz Kuvvetleriyle de dış alakalar faaliyetlerini koordine ettiklerine dikkati çeken Fırat, ayrıyeten milletlerarası ve ulusal strateji faaliyetlerini yürüttüklerini, etraf denizlerinde ve tesir ilgi alanlarında meydana gelen denizcilik faaliyetlerini takip ve denetim ettiklerini söyledi.
“GURUR DUYUYORUM”
Fırat, birinci bayan amiral olarak üzerinde nasıl bir sorumluluk hissettiğine ait soruya, şu karşılığı verdi:
Şanlı ve esaslı denizcilik tarihimizde birinci Türk bayan amiral rütbesine Cumhuriyet devrimizde erişmekten çok büyük memnunluk ve gurur duyuyorum. Bunun şu anda donanmamızda vazife yapan bayan subaylarımız, ayrıyeten harp okullarında okuyan genç kızlarımız, harp okullarında okumayı hayal eden genç kızlarımız için motivasyon olduğunu, ayrıyeten ‘Kadınlar şayet başarılı da olsa yükselemez, terfi edemez.’ biçiminde kalıplaşmış bir fikir varsa, bu niyetin kırılması manasında çok kıymetli olduğunu düşünüyorum.
“HEPİMİZ BU ÜLKEYE HİZMET ETMEK İÇİN VARIZ”
Fakat vurgulamak istediğim bir bahis var. Türk Silahlı Kuvvetlerinin altında üniformalarımızın içinde bayan erkek hepimiz eşitiz. Misyon ve sorumluluklarımız tıpkı. Hepimiz ülkemize, kuvvetimize en yeterli biçimde hizmet etmek için varız. Münasebetiyle bayan ve erkek Türk Silahlı Kuvvetleri için fark etmiyor. Hepimiz birebiriz ve bizden beklenenler de birebir. Hepimiz ülkemize hizmet etmek için buradayız.
“TÜRKİYE BİR DENİZ ÜLKESİ”
Türkiye’nin bir deniz ülkesi olduğundan bahseden Fırat, “Şu anda dünya üzerinde nasıl konumlandırılacağımız, denizlerde ne kadar aktif ve güçlü olacağımıza bağlı. Biliyorsunuz şu anda dünya yeni bir istikrar arayışına gerçek ilerliyor ve bu süreçten Türkiye’nin nasıl çıkacağı, denizlerde nasıl var olduğumuza bağlı.” tabirlerini kullandı.
“DENİZLERDE ÇOK GÜÇLÜ VE AKTİF OLMALIYIZ”
Tuğamiral Fırat, Türkiye’nin stratejik değerinden bahsederken Asya ile Avrupa’yı birleştiren köprü olduğuna dikkatin çekildiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:
Türkiye üç tarafı denizlerle çevrilmiş bir ülke. Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip ülkeyiz. Bu denizler tarih boyunca da şu anda da her vakit global nüfus uğraşlarının, rekabet alanlarının sahnesi olmuş ve hala olmakta. 462 bin kilometrekare Mavi Vatanımız var. Bu, toplam yüz ölçümümüzün yüzde 60’ı demek. Güç nakil sınırlarının, deniz yollarının üzerindeyiz. Hasebiyle Türkiye’nin sahip olduğu pozisyon bize denizci devlet, denizci millet olmayı tercih olarak, seçenek olarak sunmuyor, bunu bize mecburilik olarak getiriyor. Bu yüzden denizlerde çok güçlü ve faal olmak zorundayız.
GENÇLERE KIYMETLİ İLETİLER VERDİ
Denizlerdeki gücün, kullanılan platformların yanı sıra bunları kullanacak vasıflı insan kaynağıyla sağlanabileceğine işaret eden Fırat, şu anda globalleşmenin de tesiriyle tüm dünyada bir standartlaşmanın kelam konusu olduğunu söyledi.
Fırat, standartlaşma sayesinde kimi datalara daha süratli erişilebildiğini ve kurumların birbiriyle çalışmalarının kolaylaştığını belirterek, “Standardizasyonun getirdiği bir şey var. Bu da taban muhtaçlıkları karşılama, taban yetenekleri karşılama üzerine odaklanmış. Bu kapsamda gençlerimizin kendilerini yetiştirmek için ek atacakları her bir adım hem kendilerine hem kurumlarına hem ülkemize çok büyük katma bedel getirecektir.” ifadelerini kullandı.
“TÜM DÜNYA YAPAY ZEKAYA EĞİLİYOR”
Şu anda tüm dünyanın otonom sistemlere ve yapay zeka üzerine eğildiğine dikkati çeken Fırat, “Bu sistemler muhtaçlık duyulan insan sayısını azaltacak, iş gücünü azaltacak lakin gereksinim duyulan insanın daha yetişmiş, daha donanımlı olmasını gerektirecek. Şu anda deniz açısından ele alırsak örneğin, deniz harekat ortamında birbirinin az çok gibisi teknik sistemler kullanılıyor. Bu teknik sistemler ortasında farkı ne yaratacak? Taktik olarak bu sistemlerden daha yeterli kullanan, daha uygun taktikler üreten insan faktörü bu farkı yaratacak.” diye konuştu.
DENİZCİ OLMAK İSTEYEN GENÇLERE TAVSİYELER VERDİ
Tuğamiral Gökçen Fırat, gençlerin kendilerini yetiştirmelerinin çok değerli olduğuna vurgu yaparak, şu tavsiyelerde bulundu:
Çok kitap okusunlar. Vaktimizde gençler kitap okumayı sevmiyor mu? İnternette bir sürü yararlı kaynak var. Çocukluğumuzda konutlarımızda bir sürü ansiklopediler olurdu. Ansiklopediler artık yok ancak içlerindeki bilgiler duruyor.
Nerede duruyor? İnternette. İnterneti hakikat kullanmayı bilirseniz, yararlı kullanmayı bilirseniz aslında muazzam bir kütüphane. Denizcilik tarihimizi öğrensinler, tarihimizi öğrensinler. Ayrıyeten, dünyada operasyonel manada, stratejik manada neler oluyor bitiyor, farkındalıklarını artıracakları yayınları takip etsinler.
“ASKERLİK VE DENİZCİLİK MESLEK DEĞİL, ÖMÜR TARZIDIR”
Kullandıkları her bir aygıtın, sistemin teknik özelliklerini çok âlâ bilsinler ve bunlardan taktik manada nasıl daha düzgün faydalanabileceklerine baş yorsunlar. Sonuç olarak şu anda hem dünya denizlerinde hem etraf denizlerinde pek çok gemi bulunduruyoruz. Donanma gücü bulunduruyoruz. Donanma gücü tesirini en somut ve en seri biçimde alan bir güç.
Gençlerimiz bu gücün bir kesimi olmak, Mavi Vatanımızın bir savunucusu olmak istiyorlarsa her şeyden evvel askerliği ve denizciliği bir meslek olarak değil, hayat usulü olarak benimsemeliler zira askerlik ve denizcilik meslek değil, hayat biçimidir.
Yabancı lisan öğrenmenin çok kıymetli olduğuna dikkati çeken Fırat, gençlerin ayrıyeten en az iki lisanı çok düzgün halde konuşacak seviyede kendilerini geliştirmeleri gerektiğini kelamlarına ekledi.
