İngiltere’nin başşehri Londra’da, ikonik Tetris oyununun 40. yıl dönümü kutlamaları çerçevesinde Outernet London’daki dev yüksek çözünürlüklü LED ekranlarda özel bir aktiflik gerçekleştirildi.

DEV EKRANDA TETRIS OYNADILAR

Bu aktiflikte iştirakçiler, büyük ekrana yansıtılan Tetris oyununu telefonları aracılığıyla oynama fırsatı yakaladı.

TETRIS’IN RUS MUCİDİ PAJITNOV, ABD’DE YAŞIYOR

Moskova’da, 1984 yılında Alexey Pajitnov isimli bir programcı tarafından geliştirilen Tetris, süratle tüm dünyaya yayıldı. Bugün, Pajitnov ABD’nin başşehri Washington’da yaşamaktadır.

40 yıl evvel, genç bir Sovyet araştırmacı, alışılmışın dışında bir bilgisayar oyunu tasarladı. 1984’te, Moskova’daki bir bilim akademisinde çalışan Pajitnov, sıkıldığı işinden uzaklaşarak matematiksel yeteneklerini oyun yazımına yönlendirdi. Bu yenilikçi oyunun birinci kolay prototipi, Sovyet üretimi “Elektronika 60” bilgisayarında 6 Haziran 1984’te ortaya çıktı.

2011 yılında BBC’nin Witness History (Tarihe Tanıklık) programında konuşan Pajitnov, “İlk prototip ortaya çıktığında herkesin merakı büyüktü, denemek için sabırsızlanıyorlardı” diyerek, “Herkes oyunu denedi ve ben de dahil herkes çok beğendi” ifadelerini kullandı.

GAMEBOY DÖNEMİ

Bir İngiliz yazılım geliştiricisi, oyuna Macaristan’da rastladı ve Rus hükümetiyle dağıtım hakları için müzakerelere başladı. Çok geçmeden, Tetris Avrupa ve ABD’de konutlarda oynanmaya başlandı. Lakin, 1980’lerin sonlarına gerçek sanayide büyük bir değişim yaşandı: Gameboy üzere taşınabilir oyun konsolları piyasaya sürüldü.

BBC Türkçe’nin haberine nazaran, 1989’da Henk Rogers isimli Amerikalı yazılımcı, bu Sovyet oyununun geniş bir pazar potansiyeline sahip olduğunu fark ettiğinde bir Japon şirketi için çalışıyordu. O devirde, oyunun büyük bilgisayarlardan taşınabilir aygıtlara geçişine karar verdi; lakin bunu gerçekleştirmek için Pajitnov’dan dağıtım haklarını almak gerekiyordu.

TETRIS’IN MUCİDİ İLE TANIŞTI

Rogers, Tetris’in yaratıcısını bulmak için Moskova’ya gitti. Bu periyotta, Soğuk Savaş sonrası Sovyetler Birliği ve Batı ortasındaki ilgilerde bir güzelleşme yaşanıyordu. Yanında yeni bir görüntü kamera getiren Rogers, bu keşif seyahatinin heyecanını yaşamak için yola çıktı. 2011’de BBC Witness History’ye “Yeni bir kamera almıştım, bu çok heyecan vericiydi. Olan biteni belgeleme ve keyfini çıkarma amacındaydım” biçiminde konuştu.

Rogers, Sovyetler Birliği’nde yazılım ve donanım ithalatı yapan Elektronorgtechnica (Elorg) ofisini bulmaya çalışıyordu. Bu süreçte, kendisine bir mütercim de eşlik etti. Çevirmenin Rogers’ı “Elorg” ofisine götürmesine karşın, içeri girmeyi reddetti; zira davet edilmemişti.

Cesaretini toplayarak tek başına içeri giren Rogers, Tetris’in haklarını satın almak istediğini belirtmeyi başardı. Lakin bu durum binada büyük bir karmaşaya yol açtı. Rogers, “Bir karınca yuvasını sopayla karıştırmak gibiydi” diyerek yaşananları söz etti. Alexey Pajitnov ile birlikte sekiz öteki bireyle tanıştırıldı. Rogers’a nazaran, ortalarında “KGB casusları ve kim bilir kimlerin” bulunduğu bir küme vardı.

SAATLERCE SORGULADILAR

Pajitnov, 2011 yılında BBC’ye verdiği röportajda, “Daha evvel iş insanlarıyla tanıştım lakin onlardan hiç hoşlanmamıştım. Onlar bana dolandırıcılara benziyordu. Fakat Henk beni çok etkiledi, zira oyunun özünü ve oyunculuğun temelini nitekim anlamıştı,” sözlerini kullandı.

Bir hafta süren müzakerelerin akabinde, Rogers ve Pajitnov ortasında bir kontrat imzalandı. Bu mutabakat, Pajitnov’a Tetris’in yurtdışındaki satışlarından daha evvel hiç görülmemiş bir biçimde ferdî hisse almasını garanti ediyordu. Rogers, “Onlar çok şaşırmıştı” diyerek, “Bir kontratta vaktinde ödeme yapmadığımda ödeyeceğim ceza üzere hususları görmemişlerdi. Bu, onları ikna etti” diye ekledi.

Pajitnov, “Benim içeriden aldığım bilgilere nazaran, o zamandan beri bu mukavele, öbür tüm kontratlar için bir örnek olarak kullanıldı” dedi.

TETRIS NEDEN BU KADAR İLGİ GÖRDÜ

Rogers, Tetris’in muazzam bir ilgi görmesinin nedenini, kendine mahsus oyun tecrübesiyle açıklıyor. Şiddet ve yok etme temalı birçok bilgisayar oyununun tersine, Tetris oyunculara inşa etme ve yaratma fırsatı sunuyor. Rogers’a nazaran, bu durum insan beynindeki temel haz merkezlerine hitap ettiği için daha alımlı bir aktiflik: “İnsanlar bir şeyler inşa etmek ister ve bunu yaptıktan sonra sahiden daha yeterli hissederler.”

Günümüzde Tetris, oyun tarihinin değerli bir kesimini oluşturuyor. En ölçülü iddialara nazaran, en az bir milyar insan hayatları boyunca en az bir sefer, düşen renkli formları düzgün bir çizgi oluşturacak formda bir ortaya getirmeye çalıştı.

İlk yıllarda Pajitnov için telif hakkını almak güç olsa da, 1990’ların ortalarında ABD’ye taşındığında fiyatlarını almaya başladı ve Rogers ile birlikte bir şirket kurdu. Bugün Pajitnov, Washington D.C.’de yaşamaktadır ve bilgisayar oyunları dünyasının en varlıklı ve tanınmış figürlerinden biri olarak öne çıkmaktadır.