10 soruda orucu bozan ve bozmayan durumlar

Oruç tutarken dikkat edilmesi gereken kimi durumlar var.

Oruç, muhakkak fiillerin yapılmasıyla bozulur ve kimilerinde hem kaza hem de kefaret gerekirken, kimilerinde yalnızca kaza gerekir.

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Heyetinden aldığı bilgilerle, oruçla ilgili merak edilen hususları derledi.

İşte orucu bozan ve bozmayan durumlar:

AŞI OLMAK YAHUT İĞNE YAPTIRMAK ORUCU BOZAR MI?

Oruç, yemek, içmek, cinsel münasebet ve bunların kapsamına giren şeylerle bozulur. Bu sebeple, besin ve keyif verici olmayan enjeksiyonlar, yemek ve içmek manasına gelmediklerinden orucu bozmazlar. Aşı da bu türlü olup orucu bozmaz.

Ancak besin yahut keyif verici enjeksiyonlar orucu bozar. Oruçlu iken besin ve vitamin iğneleri yaptıranların, ağızdan aşı alanların damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Daha sonra bu oruç kaza edilir.

ORUÇLU İKEN KAN VERMEK VE BEDENE KAN ALMAK ORUCU BOZAR MI?

Ramazanda oruçlu iken kan verenin orucu bozulmaz. Bedene kan almak ise beslenme, besin alma kapsamına girdiği için orucu bozar.

KUSMAK ORUCU BOZAR MI?

Miktarı ne olursa olsun tabiatıyla gelen kusuntu orucu bozmaz. Tıpkı halde mideden birdenbire ağza yükselip tekrar mideye dönen şeyler de oruca ziyan vermez. Kişinin kendi isteği ile ağız dolusu kusması halinde ise oruç bozulur.

Bununla birlikte, kustuğu için orucu bozuldu zannıyla yemeye içmeye devam eden kimsenin orucu bozulur. Bu türlü bir kimseye kefaret değil, gününe gün kaza gerekir.

ORUCU TAAMMÜDEN BOZMANIN KARARI NEDİR?

Orucu taammüden, yani mazereti olmadığı halde bilerek bozmak, ramazanın hürmetine saygısızlıktır ve büyük günahtır. Hz. Peygamber orucunu bu formda bozanların kefaret ile yükümlü olacaklarını belirtmiştir.

Oruç kefareti 60 gün orta vermeksizin oruç tutmaktır. Buna da gücü yetmeyen kişi, 60 yoksulu bir gün ya da bir yoksulu 60 gün doyurur. Bu kefaretin yanında ayrıyeten, tövbe edilmesi ve bozulan orucun da kazası gerekir.

RAMAZANDA ORUÇLUYKEN SEYAHATE ÇIKAN KİMSE, SEYAHAT SEBEBİYLE ORUCUNU BOZARSA NE YAPMASI GEREKİR?

Ramazanda sefer aralığı (en az 90 kilometre) kadar bir yere gitmek için yola çıkacak olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Ancak niyet ettikten sonra gündüz seyahate çıksa bu seyahat esnasında legal öbür bir mazereti bulunmazsa orucunu bozmamalıdır. Başlanan bir ibadetin mazeret yoksa tamamlanması gerekir.

Buna karşın sefer bir mazeret olduğu için kişi orucunu seferiliği başladıktan sonra bozarsa kendisine kefaret gerekmeyip yalnızca kaza gerekir.

ORUÇ TUTACAK GÜCÜ OLDUĞU HALDE TUTMAYAN BİR KİMSE, BU ORUÇLARININ FİDYESİNİ VEREREK ORUÇ BORCUNDAN KURTULMUŞ OLUR MU?

Oruç için fidye verilmesi, oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlı kimseler ile düzgünleşme ümidi olmayan hastalar için geçerlidir. Buna nazaran, oruç tutmaya gücü yettiği halde tutmayan yahut süreksiz bir sebeple tutamayan kimseler hakkında fidye kararı yoktur. Mazeretsiz oruç tutmayanların, tutmadıkları oruçları kaza etmeleri ve tövbe istiğfar etmeleri gerekir.

UZMAN BİR HEKİMİN ORUÇ TUTMAMASINI ÖNERDİĞİ KİMSE NE YAPMALIDIR?

Uzman bir hekimin, oruç tutmasının sıhhat açısından ziyanlı olacağı teşhisini koyduğu bir hasta, ramazanda oruç tutmayabilir. Şayet hastalığı süreksiz ise tutmadığı oruçlarını uygunlaşınca kaza eder. Hastalığı kalıcı ise tutamadığı oruçlar için fidye verir.

KADINLAR ADET VE LOHUSALIK HALLERİNDE ORUÇ TUTABİLİRLER Mİ?

Adet ve lohusalık halindeki bir bayanın namaz kılması ve oruç tutması haramdır. Bu durumdaki bayanın namazı ve orucu sahih olmaz. Fakihler bu konuda görüş birliği içindedirler.

Adet müddetince tutulmayan oruçların temizlendikten sonra tutulacağı konularında da bütün mezheplerin görüş birliği vardır. Gerçekten Hz. Aişe bu mevzuda kendisine sorulan bir soru üzerine Resulullah periyodunda adet gördüklerinde tutmadıkları oruçları kaza etmekle emrolunduklarını, kılmadıkları namazları ise kaza etmekle yükümlü tutulmadıklarını söylemiştir.

UÇAKLA SEYAHAT EDEN ORUÇLU KİŞİ İFTARINI NEREYE NAZARAN YAPAR?

Seyahate çıkan bireylerin, imsak ve iftarları o anda bulundukları yere nazaran yapmaları gerekir. Uçakla seyahat eden oruçlu bireyler de uçuş esnasında varsa uçak yetkilisinin vereceği bilgiye nazaran, bu türlü bir uygulama yoksa uçağın üzerinde bulunduğu yere nazaran imsak ve iftar yapmalıdırlar.

Ancak çok süratli uçaklarla kıtalararası seyahat yapılması durumunda, imsak ile iftar ortasında müddet, olağandışı ölçüde kısa yahut uzun olabilmektedir. Bu durumda, seyahat yapacak kişi orucunu kazaya bırakabilir. Lakin oruca başlamış ise oruç tutmaya başladığı yerin akşam vaktine nazaran iftar edebilir.

ORUÇ FİDYESİ NASIL ÖDENİR?

Oruç fidyesinin meblağı fitre bedeli kadardır. Bu fidyeler ramazanın başlangıcında verilebileceği üzere ramazanın içinde yahut sonunda da verilebilir. Fidyelerin tamamı bir yoksula topluca verilebileceği üzere başka ayrı yoksullara de verilebilir. Bu durumda olan kimseler, fidye vermeye güçleri yetmiyorsa Allah’tan bağışlanmalarını isterler.